Page 95 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt
P. 95
III. TẬP TỤC THỜ CÚNG TRONG ĐẠO HIẾU
1. NGHI LỄ KHÂM LIỆM
Trước đây dùng chữ khâm, liệm - tức là đại liệm và tiểu liệm. Nay chỉ nên hiểu
đó là tục quấn người chết bằng tấm vải hoặc chăn mỏng trưởc khi đặt thi thể vào
quan tài.
Nhân dân ta có tập quán khâm ỏ trên giường và liệm phải hạ xuống đất. Khâm
thì để vải dọc, liệm thì để vải ngang. Đồ khâm, liệm được đặt theo thứ tự trước sau
trên chiếu: Đại liệm, chăn đại liệm, tiểu liệm, sau hết là chăn tiểu liệm, trên cùng là
các đồ lót, đệm đầu và tay chân. Người chết được đưa xuống đặt ngay ngắn trên
chăn tiểu liệm. Lót đầu, mình, chân tay cho ngay gọn xong gấp chăn bên trái trước,
bên phải sau rồi gấp dưới chân lên và trên đầu xuống. Sau đó, dùng vải tiểu liệm
buộc lại theo chiều dọc và chiều ngang. Xong tiểu liệm đến đại liệm cũng tưđng tự
như vậy. Cuối cùng đặt người chết lên vải tạ quan, chờ nhập quan.
Khi đã liệm xong thì không xem mặt nữa. Trường hỢp thật đặc biệt, sau khi đã
khâm liệm, con cháu thân thiết ỏ xa về thl mới mỏ xem mặt. Hiện nay ở các thành
phố, quan tài đều có tấm kính trên nắp thiên (ở phía đầu) nên vấn đề này không
còn đáng ngại.
Tùy theo số vải liệm của gia đình tang chủ chuẩn bị, tiến hành liệm người chết
theo các bước sau:
- Nếu tấm vải dài 6m (khổ vải 0,80 hoặc 1,2m) thì lấy 4m can thành hình gần
vuông, 2m còn lại chia đôi để can vào phía đầu và phía chân thi hài.
- Nếu tấm vải dài 8m thì can thành hình chữ nhật (một chiều 4m và chiều kia
trên dưới 4m).
- Nếu chăn mỏng cũng phải dài tối thiểu 2m.
Liệm thi hài: Có hai cách liệm khác nhau (tùy theo tập quán của từng địa
phương).
+ Cách thứ nhất: Đặt thi hài trên vải liệm (hoặc chăn mỏng) theo đường chéo
góc từ phía trên đầu tới phía khoảng giữa hai gót chân. Phủ che mặt người chết
bằng tờ giấy bản hoặc miếng sô màn mểm, có dây buộc vào phía sau đầu và cổ.
Kéo mép vải ỏ hai bên sườn người chết lên trước ngực và bụng ở chéo góc, gấp
góc vải phía dưới hai bàn chân lên, buộc một dây vải khoảng bắp chân, một dây
ngang hông. Gấp góc vải liệm phía trên đẩu xuống ngực để buộc dây thứ ba ngang
97
