Page 67 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

Mâu là những ai?

ở nước ta, đạo Mẫu thờ Tứ Phủ, tức là bốn mẹ: Mẹ trời, Mẹ đất, Mẹ nước và
Mẹ người.

- Mẹ trời gọi là Mẫu Thượng Thiên, Mẩu cửu Trùng, Mẫu Cửu Thiên Huyền Nữ.

- Mẹ đất, còn gọi là mẹ rừng, gọi là Mẫu Thượng Ngàn, Lâm cung Thánh Mầu.

- Mẹ nước, gọi là Mẫu Thoải do chữ thủy đọc chệch ra, hoặc Thủy cung Thánh
Mẫu.
- Mẹ người, gọi là mẹ trần gian, chúa Liễu Hạnh hoặc Mẫu Sòng vì thờ ở đển
Sòng, Hà Trung, Thanh Hóa.

Phụ nữ Vĩnh Phúc dù giàu hay nghèo đều tin tưởng và thành kính với Mẫu. Có
người chưa biết định danh Mẫu, nhưng vẫn hết sức sùng bái. Trước hết, Mầu cũng
là người phụ nữ, ngồi yên lặng một cách kiên nhẫn để nghe chúng sinh kể lể, giãi
bày tâm sự, van lạy tha thứ hoặc cầu xin cho một nguyện vọng. Được chổng hay
người yêu chung thủy, được thi đỗ hoặc tìm được việc làm, được sinh con trai hoặc
đủ nếp, đủ tẻ, buôn bán phát tài, tai qua nạn khỏi..

- Mầu là hổn của đất. Mẫu cho cdm gạo ta ăn, hoa trái tưđi tốt. Mẩu dạy chim
hót, dạy công múa quạt, dạy voi kéo gỗ, dạy hùm thiêng canh giữ núi rừng, dạy con
người nhân từ bác ái...

Cho nên người dân quan niệm Mẫu là bậc siêu phàm, tượng trưng tinh hoa của
trời đất. Dưới các chân núi thuộc sơn hệ Tam Đảo, lập đền thờ Mẫu là hợp lý, chấp
nhận được. Các chùa lập thêm gian thờ Mẫu, cung thờ Mẫu cho các bà các chị có
nơi giải tỏa tinh thần, cũng là điều cần có. Theo phong tục thì không nên đặt bàn
thờ Mẫu ở Đình thờ Thành Hoàng, đàn ông hay lui tới, không có tiện cho mẹ. Lập
miếu ỏ nhà riêng, vừa chật chội, vừa ồn ào, vừa hỗn tạp. Mẹ là bậc “Mẫu nghi thiên
hạ”, nêu cao tấm gương đạo đức thanh khiết, ép mẹ ỏ lẫn với chúng sinh hôi hám,
tanh hôi, vụ lợi, tức là bối nhọ phẩm hạnh của mẹ, hồn thiêng sông núi.

Nơi thờ Mâu trang hoàng như thế nào?

- Giữa điện, trên cao treo bức hoành phi có 4 chữ “Mẫu nghi thiên hạ” tượng
trưng cho đức tính, phẩm cách, quyền lực và vai trò gương mẫu của mẹ.

- Quá giang hai bên điện thờ, có 2 con rắn trắng to bằng cổ tay được làm bằng
vải, bò theo quá giang, uốn 3 khúc, đầu có mào đỏ chầu vào cửa điện, vừa là ngựa
ngài, vừa là vệ sĩ, tượng trưng lực lượng thủy phủ.

- Dưới quá giang, móc nón chóp mũi đồng, nón thúng quai thao, tua vàng, tua
đỏ, lót hoa vân phượng, xâu hạt cườm, dán chân kính, biểu thị một phẩn trang phục
nữ, lộng lẫy uy nghi.

69