Page 145 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

hương cắm theo thứ tự hướng thời gian, que thứ nhất cắm ở vị trí 1 giờ, khi cắm thì
đọc “niên niên thị hảo niên”, tức mỗi năm đểu là năm tốt; que thứ hai cắm ỏ vị trí 2
giờ, khi cắm đọc “nguyệt nguyệt thị hảo nguyệt”, tức mỗi tháng đều là tháng tốt; cây
thứ ba cắm ỏ vị trí 3 giờ, khi cắm đọc “nhật nhật thị hảo nhật", tức mỗi ngày đều là

ngày tốt; cây thứ tư cắm ỏ vị trí 4 giờ, khi cắm đọc “thời thời vị hảo thời”, tức mỗi giờ
đều là giờ tốt; cứ tuần tự như vậy cho đến thời điểm vị trí 12 giờ. Các vị trí bài vị, bát
hương của tổ tiên và bà tổ cô cũng làm như vậy.

Trên đây là tập tục của người xưa ghi chép lại trong các thư tịch cổ, những
công việc tỉ mỉ khi chăm sóc bàn thờ gia tiên cũng là cách để tăng thêm phần
không khí ngày Tết.

12. PHONG TỤC CÚNG TẾT CỦA NGƯỜI THEO ĐẠO KITÔ

Dù theo bất kỳ tôn giáo nào, việc thờ phụng Tổ tiên vẫn không bao giờ thiếu.
Trong căn nhà của mỗi gia đình nơi trang trọng ở chính giữa đều có bàn thờ ông bà
tiên tổ. Trên bàn thờ bày linh vị, chân dung người đã khuất cùng những đồ thờ.
Những nhà khá giả, trên cao treo hoành phi câu đối. Người theo đạo Kitô dưới bàn
thờ Chúa vẫn có bàn thờ tiên tổ; ngày giỗ Tết đều hương khói nghi ngút. Người đi
xa về nhớ đến tổ tiên thắp nén hương trước bàn thờ tỏ lòng thành kính. Nhà mới
sinh cháu bé, con cháu học hành thi cử, thắp hương trình tổ. Ngày giỗ thầy, học trò
cũ đến thắp nén hương thơm. Ngày giỗ tổ, con cháu dù ở xa mấy vẫn thu xếp tàu
xe kịp về; trường hợp không về được thì ân hận mãi, đành cúng bái vọng. Ngày kỷ
niệm thương binh liệt sĩ, thân nhân, tổ chức chính quyển và đoàn thể, đồng bào,
đồng chí thắp hương trên đài Liệt sĩ.

Việc cúng bái thờ phụng là để thỏa nguyện tâm linh, tri ân cha mẹ, ông bà, tiên
tổ, những người xa vắng đã một thời dày công sinh thành dưỡng dục con cháu, xây
đắp cơ nghiệp với tâm nguyện “uống nước nhớ nguồn”. Nhờ tổ tiên tu nhân, tích
đức mà ngày nay con cháu được hiển vinh.

Thờ phụng, cúng bái nằm trong đạo Hiếu. Cúng bái cốt ở thành tâm không bày
vẽ, hình thức. Khi cha mẹ, ông bà còn sống đối đãi bạc tình, khi qua đời bày vẽ
cúng bái mâm cao cỗ đầy chỉ là giả dối che mắt thế gian! Xưa giầu, cúng thì mổ
lợn, bò linh đình, nghèo thì bát cơm quả trứng, đĩa rau, đĩa muối.

Ngày Tết, trên bàn thờ trang hoàng không thể thiếu mâm ngũ quả tròn trăn,
ngọt thơm, đầy hương vị, màu sắc “Ngũ hành” cầu ước cho một năm no lành, hạnh
phúc.

Ngày giỗ, cúng hương đèn, trầu, nước, hoa quả, thực phẩm, ngũ cốc, những
sản vật làm ra từ đồng ruộng, vườn trái. Cúng của ngon vật lạ, nhưng bao giờ cũng
có một mâm cơm canh, một quả trứng luộc để bày tỏ lòng thành. Ngày đầu hè

147