Page 150 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

tức là nghĩ đến gốc, tưởng đến nguồn.

Cúng lễ trong ngày Tết Thanh minh
Tết Thanh minh cũng là dịp để con cháu sửa lễ cúng gia tiên sau khi viếng mộ
về. Cũng có nhà sửa lễ mang ra mộ cúng, nhưng đó chỉ là cúng riêng một ngôi mộ.
Còn sau đó người ta vẫn cúng ở bàn thờ tổ tiên và khấn tất cả gia tiên nội ngoại về
phối hưỏng. Người ta thường cúng mặn trong ngày Thanh minh, nghĩa là có làm cỗ,
hoặc không làm cỗ thì cũng có đĩa xôi, con gà cùng với hương hoa, trà rượu, vàng
mã. Và đổng thời với việc cúng tổ tiên cũng có cúng Thổ Công như trong mọi dịp.

17. TẬP TỤC CÚNG LỄ KHAI HẠ

Tết Nguyên đán được kết thúc bằng lễ Khai hạ, cũng đổng thời làm lễ hạ nêu.
Lễ được cử hành vào ngày mùng bảy Tết. Theo sách "Chiêm tuế sự thư", tháng
đầu năm, mùng một là ngày con gà, mùng hai ngày con chó, mùng ba ngày con
lợn, mùng bốn ngày con dê, mùng năm ngày con trâu, mùng sáu ngày con ngựa,
mùng bảy ngày con người, mùng tám ngày của lúa. Đây vốn là một lối bói: nghiệm
đầu tháng giêng, tám ngày ấy, hễ ngày nào tạnh ráo thì giống thuộc về ngày ấy cả
năm được tốt. Cho nên đến ngày mùng bảy thấy trời sáng sủa, không mưa gió,
người ta tin rằng, con người cả năm được mạnh khỏe do đó mở tiệc ăn mừng. Sau
này dù trời mưa, cứ mùng bẩy là mở tiệc ăn mừng. Lễ vật dâng cúng là cỗ mặn với
đầy đủ các món. Đây là bữa ăn Tết cuối cùng nên con cháu tụ tập đông đủ, không
khí bữa ăn thật đầm ấm.

18. TẬP TỤC CÚNG LỄ TRONG TẾT HÀN THựC

Theo truyền thuyết dân gian, Tết Hàn thực bặt nguồn từ việc kỷ niệm Giới Tử

Thôi vào thời Xuân Thu ở Trung Quốc. Nhưng nếu ngược dòng lịch sử, tìm kiếm
cặn kẽ cội nguồn, có thể thấy Tết Hàn thực không phải bắt nguồn từ việc kỷ niệm
Giới Tử Thôi, mà là bắt nguồn từ tục “Cải Lửa” (mà người ta gọi là ngày Lửa mới
theo tín ngưỡng thờ thần Lửa cổ xưa).

Thời xưa vào thời gian lễ Tết này người ta dập tắt hết bếp lửa và chỉ ăn đồ
nguội. Sau đó tiến hành đốt Lửa Mới. Đây cũng là ngày mùa đốt rẫy mới, ngày hội
mùa đầu tiên trong năm, ngày báo hiệu một chu kỳ nông nghiệp mới.

Cũng do vì ăn đồ nguội trong dịp này nên có tên gọi là Hàn thực.

152