Page 153 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

cúng còn nghi ngút khói hương, tập trung cả nhà ra vườn và quanh xóm hái thật
nhiều lá cây và hoa đem về chờ phơi khô treo lên giàn bếp để dành uống và đãi
khách thay nước chè hay trà nhiều tháng trong năm, gọi là uống “nước lá mùng
năm”.

Tuy vậy, một điều chắc chắn là mọi người đều hái toàn những loại hoa, lá
thông dụng có tác dụng y dược quen thuộc trong dân gian, không ai dám thử hái
những loại hoa lá đã biết chắc là có chứa độc tố nên xưa nay hầu như chưa có
trường hỢp đặc biệt nào chết người do uống loại nước lá mùng năm này.

Trong ngày này, nhiều người tắm nước lá mùi để phòng bệnh và tẩy trừ sâu bọ.
Những địa phương ở ven biển đúng giờ Ngọ thì đi tắm biển, gần sông thì đi tắm
sông, gọi là tắm mùng năm.

Vào dịp Tết Đoan ngọ, ai bị cảm cúm thường dùng 5 loại lá: Bạch đàn, xương
rồng, ngũ trảo, dâu tằm, và sả nấu nước xông để bớt bệnh. Người ta cũng tìm cành
xương rồng, ngải cứu treo trước cửa hay trong nhà để đuổi tà ma.

21. TẬP TỤC CÚNG TẾ TRONG TẾT t r u n g n g u y ê n (15 THÁNG
BẢY ÂM LỊCH)

Dân gian cho rằng sống trên đời khó có ai vẹn toàn. Không tội này thì cũng tội
khác chắc khi về cõi âm sẽ vướng phải ngục hình. Nhưng dù tội lỗi gì, thì dịp rằm
tháng bảy đều được xá tội vong nhân. Bỏi vậy, trên dương thế, mọi gia đình đều
làm cỗ bàn cúng Gia tiên và đồng thời có đốt vàng mã cầu siêu độ trì cho họ.

Tiết rằm tháng bảy gọi là Tết Trung nguyên - Tết này còn có tên khác là Tết Vu
lan.

Ngoài việc cúng Gia tiên, các gia đinh còn bày cỗ ở ngoài sân để cúng chúng
sinh (các cô hồn) - là những vong linh không nơi nương tựa. Lễ vật cúng chúng sinh
rất sơ sài như: bánh đa, bánh bỏng, ngô rang, khoai lang... và thế nào cũng có một
nồi cháo hoa, nên dân ta thường gọi là “cúng cháo”.

Cúng cháo thường bày vào nong, nia hay mẹt, tùy theo cỗ nhiều hay ít.

Cúng cháo để bố thí cho các vong hồn không nơi thờ cúng, những người chết
đường chết chợ, những cô nhi yểu vong không ai cúng giỗ... Tục lệ này mang tính
nhân đạo của nhân dân ta.
Ngày nay, tục này vẫn phổ biến, người ta sắm cho người thân đã qua đời các
đồ hàng mã như; quần, áo, mũ, giầy, tiền, vàng bạc... Cùng với sự hiện đại hóa làm
đồ mã như nhà lầu, xe hơi, ti vi, tủ lạnh, máy vi tính... rất tốn kém. Thiết nghĩ, đồ mã
chỉ là biểu trưng, chỉ cần thể hiện tốt tâm ý của mình nhớ về cội nguồn là được, chứ

155