Page 99 - Phát Triển Thị Trường Bán Lẻ Hàng Tiêu Dùng

Thực trạng thị trường bán lẻ… Việt Nam giai đoạn 2011-2020 99

+ Mức GDP bình quân đầu người cả nước nói chung và của
dân cư nông thôn thấp, dưới ngưỡng thu nhập trung bình thấp.
Theo phân loại mức thu nhập bình quân đầu người của Ngân hàng
Thế giới (WB): thu nhập “trung bình thấp” (bình quân từ 996 đến
3.945 USD/người/năm); thu nhập “trung bình cao” (bình quân từ
3.946 đến 12.195 USD/người/năm). Do đó, nhu cầu tiêu dùng hàng
hóa của dân cư nông thôn vẫn ở bậc thấp (theo thang nhu cầu của
Maslow) - tỷ lệ chi cho nhu cầu ăn uống hút cao, tập trung vào các
mặt hàng giá rẻ, chất lượng thấp,...

+ Qui mô dân số nông thôn đông gấp hơn 2 lần qui mô dân số
đô thị, nhưng được phân bố trên diện tích lãnh thổ rộng lớn hơn
nhiều lần. Hơn nữa, đặc điểm phân bố dân cư nông thôn, nhất là tại
các vùng sâu, vùng xa mang tính phân tán cao. Quá trình thực hiện
CNH và đô thị hóa nông thôn tuy đã có tác động tích cực đến quá
trình hình thành các khu cụm dân cư tập trung (với qui mô và mật
độ cao hơn), thói quen mua sắm, cơ cấu tiêu dùng, khả năng lựa
chọn hàng hóa… Tuy nhiên, những tác động tích đó cũng mới ở
giai đoạn đầu và chưa đồng đều, chủ yếu ở các tỉnh/thành phố lớn
thuộc các vùng kinh tế trọng điểm.

+ Các doanh nghiệp phân phối trong nước, nhất là các doanh
nghiệp phân phối ở nông thôn phổ biến phát triển từ hoạt động
kinh doanh của gia đình, có qui mô nhỏ, năng lực tài chính yếu, lao
động phổ biến chưa qua đào tạo, năng lực cung cấp dịch vụ thấp,...
Vai trò của thương mại nhà nước chỉ được phát huy ở cuối kênh
tiêu thụ nông sản và mở đầu kênh phân phối hàng vật tư phục vụ
sản xuất nông nghiệp. Hoạt động của thương mại tập thể chủ yếu là
tham gia cung ứng vật tư phục vụ sản xuất nông nghiệp, một số

hàng tiêu dùng thiết yếu; số hợp tác xã thương mại tham gia tiêu
thụ nông sản và cung ứng hàng tiêu dùng còn ít. Số lượng thương
nhân tại thị trường nông thôn (chủ yếu là cá nhân, hộ kinh doanh)
phát triển nhanh, nhưng nặng về tự phát. Hầu hết các chủ thể tham
gia thị trường đều trong tình trạng thiếu vốn, dẫn đến chậm đầu tư