Page 34 - Phát Triển Thị Trường Bán Lẻ Hàng Tiêu Dùng

34 Phát triển thị trường bán lẻ hàng tiêu dùng ở nông thôn Việt Nam

tố quan trọng xác lập trình độ phát triển của thị trường. Theo C. Mác,
tiêu dùng lại tạo ra nhu cầu và mục đích của sản xuất. Sản xuất quyết
định tiêu dùng, nhưng quá trình phát triển nhu cầu của người tiêu
dùng là một hiện tượng khách quan do tác động của nhiều yếu tố tự
nhiên, văn hoá, xã hội,… chứ không phụ thuộc hoàn toàn vào sản
xuất [56]. Lý thuyết của Keyns đánh giá cao vai trò của tiêu dùng
và trao đổi. Theo ông, cùng với sự tăng lên của thu nhập là sự tăng
lên của nhu cầu, để phát triển sản xuất phải tìm cách tăng cầu, kích
thích cầu phát triển. Chính vì vậy, trong nền kinh tế thị trường hiện
đại, các nhà sản xuất không còn định hướng sản xuất dựa trên khả
năng có thể sản xuất, mà chuyển sang định hướng sản xuất theo
nhu cầu thị trường [12].

Theo thuyết A.Maslow, nhu cầu tự nhiên của con người được
chia thành các thang bậc khác nhau, phản ánh mức độ "cơ bản” của
nó đối với sự tồn tại và phát triển của con người vừa là một sinh vật
tự nhiên, vừa là một thực thể xã hội. Tháp nhu cầu của con người
bao gồm: nhu cầu sinh lý (vật chất); nhu cầu về an toàn; nhu cầu xã

hội (về liên kết và chấp nhận); nhu cầu được tôn trọng; nhu cầu tự
hoàn thiện. Nhu cầu sinh lý (vật chất) là nhu cầu cơ bản để có thể duy
trì bản thân cuộc sống con người (như không khí, nước uống, thức ăn,
đồ mặc, nhà ở, tình dục…). Maslow quan niệm rằng: khi nhu cầu này
chưa được thoả mãn tới mức độ cần thiết để có thể duy trì cuộc sống
thì nhu cầu khác sẽ không được mọi người thúc đẩy [2].

Trên thị trường bán lẻ hàng tiêu dùng, sự phát triển của nhu
cầu được phản ánh qua 2 phương diện chủ yếu sau: Một là, sự phát
triển nhu cầu về chính các hàng hóa tiêu dùng của các cá nhân và
hộ gia đình trên thị trường bán lẻ. Nó phản ánh qui mô của thị
trường và được đo lường bằng các chỉ tiêu về số lượng và chất
lượng hàng hóa được bán ra trên thị trường bán lẻ. Hai là, sự phát
triển nhu cầu về các dịch vụ được cung cấp kèm theo hàng hóa,
cũng như các hỗ trợ cho người tiêu dùng trước, trong và sau khi
bán hàng của các nhà bán lẻ. Nó phản ánh trình độ văn hóa mua
sắm và văn hóa tiêu dùng của người tiêu dùng.