Page 41 - Những Nhà Bác Học Nổi Tiếng Trong Lich Sử Việt Nam

Nhũng nhà bán học nồi tiếng (rong lịch sứ Viột Nam 43

con ntíười cũníí iưdníỊ dối. kliôiiíí thổ nliậii biết íliíỢc hết
thế 0ới vạn vật. Trực Ííiác là nhận tliửc sự vật, hiộn
tu'Ợn<í một cách toàn vọn, không tliông qua kinh nghiệm,
phân tích, lý trí. Lý trí là tri thức có (lược phải thòng qua
quá trình trài nghiệm và học tập, dây cúng chính là kết
quả của việc dita nhận thức vào kicm nghiọm trong thực
ticn. Trong nhận thức, ông nhấn mạnh viộc phái nắm
bắt cái "một” rồi từ dó suy ra vô címg. ỏng viết: “'1'hầv
thuốc không hiểu chân tirớngcủa thai cực. không nghiên
cứu sự diệu dụng cùa thủy hỏa vô hình, mà không trọng
dụng hai .bài Lục vị và Bát vị thì nghề y còn thiếu hơn
một nửa” (Huỵền tẩn pháp vi, tr.430). Theo ông, nắm
bắt được "một” thì suy ra muôn trùng: "dem phép cluìa
một bệnh suy rộng ra có the chữa duỢc trãm bệnh, phép
chửa trăm bệnh rút cục cũng chữa nluí một bệnh. Vi nét
mặt cua muôn nguừi tuy khác nhau mà lạng phủ âm
duơng thì y nhu’ một. danh mục của trăm bệnh tuy có
khác, nhưng không vuợt ra ngoài khí huyết, hư thực"
ịHuụền tẩn pháp vi, tr.430). ổng cho rằng, Ị)hái suy
nghĩ thi mới thật là biét. tập luyện thuần thục mới tới
chỗ kỳ diệu, cho nem nhận thức của con ngvíời phai rộng
ngoài mà tinh ở trong.
Tù’ nhận Uiức về thế giới và con ngiíời, Lê Hữu Trác dã
dúc kết nen quan đicni về con ditờng dem l,ại cuộc sống tốt
dẹp cho con người ở cá hai mặt tinh thần lảu vật chất. íliều
mà Le Hũ’u Trác quan tâm là con người phm dạt ditợc
ciuán bình giữa thế giới bôn ngoài và nội giới bên trong con
ngitời, quàn bình giữa thân và tâm. 'l'heo ông, trong cuộc
sống, con người phải “linh” theo VĨI trụ, nghĩa là cơ thể con
ngitòi ph.ảl xoay chuyển thuận ngliỊch kịp thời, kịp lúc với