Page 34 - Những Nhà Bác Học Nổi Tiếng Trong Lich Sử Việt Nam

36 Tu sách 'Việt Nam - đất nước, con nguòí'

chánh tông của Lê Hữn Trác được thể hiện trong toàn
bộ tác phẩm. Chủ trương của ông đã đưỢc nhiền danh y
noi theo, vận dụng vào thực tiễn lâm sàng và đã đạt
đưỢc nhiều kết quả tốt đẹp. Có thể nói. y thuật của Lê
Hữu Trác là đại biểu cho trường phái thủy hỏa.
về phương diện ván học. Lê Hữu Trác là nhà thơ,
nhà văn. Lời lẽ víta ý nhị, víía thâm sâu về y học đã làm
Síuig tỏ cả quan điểm triết học và y học của ông. ông
viết tập thơ Y lý thâu nhàn ỉái ngôn, gồm 25 bài, trong
dó nhiều bài thể hiện tấm lòng yêu thiíơng con người,
nhất là người bệnh tật. Quyển y gia quan niệm gồm
nhiều bài thơ giải thích về y học. ông còn là một ẩn sĩ,
thích sống nơi thiên nhiên, an nhàn tự tại.

Tư tưởng triết học của Lê Hữn Trác ctược đặt nền
móng trên quan niệm toàn diện, khái quát từ vũ trụ đến
con người. Tư tưởng triết học của ông hình thành và
phát triển gắn liền với tliời đại lịch sử triết học ciia
Trung Hoa. dồng thời phản ánh tư tưởng của lịch sử xã
hội Việt Nam thế kỷ XVIII. có kế thừa nhĩĩng quan điểm
của Chu Dịch và nhĩtng phạm trù triết học của Nho -
Thích - Lão. Tiền đề cho toàn bộ tu' tiíởng triết học của
Lê Hữu Trác là quan điểm “thiên địa vạn vật đồng nhất
thể”. Tư tưởng triết học của ông được thể hiện trên ba
phương diện là bản thể luận, nhận thức luận và triết lý
nhân sinh với những tư duy độc dáo.
về phương diện bản thể luận, trước hết, Lê Hữu
Trác cho rằng, bản thể vũ trụ là lý, khí. Lý là lý thái hư ở
giai đoạn vô CỊÍC, cái vô hình nhưng có lý, bản thể vô cực
này là tuyệt đối, viên mãn, trạng thái tịnh là nguồn gốc
đầu tiên của vạn vật. Bản thể vô cực vốn là không nên