Page 216 - Những bài Làm Văn 12

thần thường bắt người xuống hầu hạ hoặc lấy gỗ xây cung điện dưới Thuỷ
cung. Bất cứ vật gì lọt vào đó là chìnn mất tăm. Cái hút nước ồ Sông Đà được
Nguyễn Tuân miêu tả hiện đại hơn: nó như cái giếng bê tông thả xuống sông
để chuẩn bị làm móng cầu. Nước ở đó ặc ặc lên như vừa rót dầu :'ôi vào.
Tiếng nước ặc ặc ấy có lẽ chỉ Sông Đà mới có. Còn nhiều bè gỗ . ’ng đi
nghênh ngang vô ý là những cái giếng hút ấy nó lôi tuột xuống. Vừa đáng sợ
vừa buồn cười là chi tiết thuyền mà lạc vào đó thì thuyền trồng ngay cây chuối
ngược rồi vụt biến đi, bị dìm và đi ngầm dưới lòng sông đến mười phút sau mới
thấy tan xác ở khuỷnh sông dưới.
Cái đáng sợ nhất của Sông Đà chưa phải là những cái hút nước mà là đá
và thác. Thác và đá bày thành Thạch Trận, hay nói đúng hơn là Thạch Thuỷ
Trận. Nguyễn Tuân có dụng ý trình bày một thứ trận chiến như kiểu Bát trận
đồ theo binh pháp Tôn Ngô mà Khổng Minh sáng tạo lại, cố nhiên có pha

chút hiện đại. Không có Long Xà Trận nhưng có Thạch Trận. Thạch Trận cũng
đủ cửa tử, cửa sinh. Tuy không đủ Bát Trận nhưng cũng có trận trước trận
sau, trận trên, trận dưới, nhiều lớp nhiều tuyến, có tiên' phong, có dự bị...
Không có các tướng trấn cửa như Nguy Diên, Mã Siêu, Quang Hưng, Trương
Bào... nhưng có những tướng đá và quân nước. Đá thì ngàn năm vẫn mai phục
hết trong lòng sông... có chiếc thuyền nào xuất hiện... là một số hòn bèn nhổm
cả dậy để vồ lấy... Mặt hòn đá nào trông cũng ngỗ ngược, hòn nào cũng nhàn
nhúm méo mó... Tưởng chừng như chúng nằm ngồi rải rác tuỳ tiện, nhưng
hình như Sông Đà đã giao việc cho mỗi hòn, sông bày Thạch Trận.

Đá được “phân công” hẳn hoi, chia làm ba hàng chặn ngang trên sông. Hai
hòn canh một cửa đá trông như là sd hở, nhưng chính hai đứa giữ vai trò dụ cái
thuyền đối phưdng đi vào sâu nữa, vào tận tuyến giữa rồi nước sóng luồng mới
đánh khuýp quật vu hồi lại. Nếu thuyền không chịu chìm mà cứ tiến lên thì một
thế trận khác lại đã bày sẵn. Tướng, đá ở đây oai phong lẫm liệt Một tướng đá
như là đang hất hàm hỏi cái thuyền phải xưng tên tuổi trước /Ơ7/ giao chiến. Một
tướng đá khác lùi lại một chút và thách thức cái thuyền có giỏi thì tiến gần vào.

Nhưng các tuỹến của Thạch Trận đều lần lượt bị chọc thủng. Các cửa íửđều
chẳng nhử được thuyền. Cuối cùng, cái thằng đá tướng đứng chiến ở cửa vào
đã tiu nghỉu cái mặt xanh lè thất vọng. Tưởng đâu như sắp bị khép vào trọng
tội trong binh pháp: quân thua chém tướng. Đây là một chi tiết cực kì thú vị.

215