Page 218 - Những bài Làm Văn 12

thì là Hà Bá hút người xuống đáy... Do đó mà cái dữ của Sông Đà lại càng dữ,
càng trỏ nên môi trường anh hùng ca hoàn toàn độc đáo.

Cảnh Sông Đà vừa dữ dội vừa hùng vĩ. Cái hút nước rất nguy hiểm và
đáng sỢ, vậy mà nhà văn tưởng tượng là cứ chui xuống đáy nước rồi lia máy
quay phim ngược lên cái mặt giếng mà thành giếng xây toàn bằng nước sông
xanh ve một áng thuỷ tinh khối đúc dày... thì nó lại trở thành cảnh đẹp và lạ có
một không hai. Từ trên máy bay nhìn xuống, Sông Đà giống như cái dây thừng
ngoằn ngoèo chứ không ai nghĩ rằng nó đã bao đời /ám mình làm mẩy với con
người Tây Bắc. Có lúc lại thấy Sông Đà như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân
tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và
cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nưdng xuân. Màu nước Sông Đà rất đẹp: Mùa
xuân dòng xanh ngọc bích, chứ không xanh màu xanh canh hển của Sông
Gâm, Sõng Lô. Mùa thu nước Sông Đà lừ lừ chỉn đỏ như da mặt một người
bầm đi vì rượu bữa...
Nguyễn Tuân viết về Sông Đà bằng ngòi bút dạt dào cảm xúc. Tác giả
nhận xét: Con Sông Đà gợi cảm. Có lần ông thấy nó giống như một cố nhân
lâu ngày mới gặp lại. Sông Đà xuất hiện đột ngột sau một chỗ ngoặt khỏi núi
thành một vệt loang loáng màu nắng tháng ba Đường thi “Yên hoa tam nguyệt
há Dưdng Châu” (thơ Lí Bạch trong bài Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo
Nhiên đi Quảng Lăng), ôi, cái nắng giòn tan trên sông lấp loáng vừa khói vừa
nước mới đẹp đẽ, ấm áp làm sao! Bạn thơ của Lí Bạch ra đi vào giữa mùa hoa
khói ấy có thấy rộn lên trong lòng chất men xuân hay không thì chưa rõ ;
nhưng ỏ đoạn văn này thì Nguyễn Tuân như đang đắm mình vào đám hội
xuân của chuồn chuồn, bưom bướm, của nắng giòn tan trên sông, của cá dầm
xanh quẫy vọt lên mặt sông bụng trắng như bạc rdi thoi, của đàn hưdu cúi đầu
ngốn búp cỏ gianh đẫm sưong đêm, của một nưdng ngô nhú lên mấy lá ngô
non đầu mùa, của Sông Đà thơ mộng trước con mắt của thi sĩ Tản Đ à: Dải
Sông Đà bọt nước lênh đênh, Bao nhiêu cảnh bấy nhiêu tình...
Sông nước, bến bờ tịnh không'một bóng người: Bờ sông/loang dại như một
bờ tiền sủ. Bỗng dưng, tác giả thèm nghe một tiếng còi síplê (tiếng Pháp:
sittlet là còi) của một chuyến xe lữa Yên Bái - Lai Cháu để cho nỗi niềm cổ tích
tuổi xưa trở màu thành hiện đại, cho cảm nghĩ đủ hai chiều kim cổ. Cuối đoạn
văn trữ tình này lại là một khoảng không gian khoáng đạt của dòng nước hiền
hoà đang nhớ các bạn thác ghềnh; của giọng người miền xuôi thoáng nhẹ,
êm êm : của những cánh buồm mỏ rộng tha hồ đón gió bốn phương trên

217