Page 219 - Những bài Làm Văn 12

những con thuyền mình nở chứ không phải là thuyền then đuôi én, khiến cho
cảm xúc của cả người viết lẫn người đọc cứ tràn ra mênh mang, bất tận.
Sông Đà dữ dội nhưng Sông Đà cũng rất trữ tình.
Trở lại với nhân vật chính là người lái đò Sông Đà. ông sinh ra và lớn lên
bên bờ Sông Đà, uống nước Sông Đà từ thuở còn để chỏm, chắc chắn ông
cũng đã từng hằng trăm lần ngụp lặn trong dòng sông. Sau mười năm lên
ngược xuống xuôi, cầm lái bao phen đi về từ Lai Châu xuống tận Hà Nội, thử
hỏi có bến nào, thác nào, luồng nào mà ông không thuộc?! Mà con Sông Đà
này sức cải hoá cúa nó là ghê gớm, quyếtjiệt có một không hai. Cái phép
của sông là sắt đá số một, cho nên ỏ ông lái đò này có cái gì mà không in
đậm dấu ấn của con sông, không là sản phẩm của Sông Đà?!
Từ hình dáng bên ngoài: Tay ông lêu nghêu như cái sào, chân ông lúc nào
cũng khuỳnh khuỳnh gò lại như kẹp lấy một cái cuống lái tưởng tượng, giọng
ông ào ào như tiếng nước trước mặt ghềnh sông, nhỡn giới ông vòi vọi như lúc
nào cũng mong một cái bến xa nào đó trong sưong mù. Cuộc sống sông nước
đã rèn luyện cho ông một thân hình cao to và gọn quảnh như chất sừng chất
mun. Cái nghề lái đò đã khiến tất thảy những người lái đò Sông Đà chỉ khoẻ
có đôi tay còn chân rất yếu, chạy rất kém. Cử chỉ của ông lái đò này cũng đều
theo dáng lái thuyền, khi ngắt lời người khác, ông nhanh như một tay lái rẽ
ngang sông miết theo luồng thác bắt chéo.
Cái dữ dội của Sông Đà có các ông lái đò trị được. Chiến thắng ấy là một
nét đẹp: con người chiến thắng thiên nhiên. Ngay trong khi miêu tả cái dữ dội,
tác giả vẫn thỉnh thoảng pha một chút vui vui, nghịch nghịch để làm cho cái
cứng rắn, hiểm trở của thiên nhiên mềm đi ít nhiều.
Làm nghề lái đò, ông lái hiểu rõ cấu tạo của thuyền, đò. Tại sao con
thuyền Tây Bắc mình thon chứ không nỏ? Phải là thuyền then đuôi én thì mới
lách qua được các cửa luồng đá ép lại còn rất hẹp. cả chuyện cái buồm cũng
vậy. Lái đò Sông Đà ở thượng nguồn thì cần sào chống, chèo bới, cần nữa thì
thêm dây kéo, ít khi dùng buồm, về dưới xuôi, nếu cần buồm thì can hai cây
sào lại thành cột buồm và căng cái mui ra làm buồm mà treo lên. Có điều
chân trời Tây Bắc và Sông Đà thường là vướng núi, cái buồm di động trên lườn
núi vốn không phải là hình ảnh quen mắt của người dân hai bờ sông Tây Bắc.
Ông lái đò thuộc Sông Đà như thuộc lòng bàn tay. Sông Đà đối với ông chỉ co
ý vị đậm đà từ Chợ Bờ trở ngược, về xuôi, hết thác, hết đá, lái thuyền dễ dại
tay dại chân và buồn ngủ. Sông Đà chỗ nào vách đá dựng đứng như thành

218