Page 220 - Những bài Làm Văn 12

cao vút, khép sông lại chỉ còn như cái eo; chỗ nào gió, sóng, đá kết hợp với
nhau thành khúc nhạc rợn người; chỗ nào có những hút nước là cạm bẫy kinh
khủng cho thuyền bè. Đặc biệt là luồng lạch, thác đá, bao nhiêu thác, ở đâu
thác liên tiếp giăng hàng, bày trận, luồng nào sinh luồng nào tử, tim luồng ỏ
đâu, lên thác ra sao, xuống thác thế nào... ông lái đò biết hết. Không phải tự
nhiên mà ông hiểu biết và thành thạo như vậy. Phải rèn luyện, rèn luyện cao
độ bằng cách lấy mắt mà nhớ tỉ mỉ như đóng đanh vào lòng. Cái nghề lái đò
này thật vất vả, người cứ dựng đứng lên mà luôn tay luôn chân luôn mắt luôn
gân và luôn tim nữa. Lên ngược phải kéo thuyền thì ngực vú, bả vai người lái
đà chống sào hay bầm lên một khoanh củ nâu, nó là vết nghề nghiệp của đầu
con sào gửi lại đời đời cho người lái đò Sông Đà, như một thứ huân chương lao
động Sông Đà ban tặng cho họ. Lên thác vất vả nhưng còn tránh được nguy
hiểm chứ chẳng như xuống thác: Xuống thác, người lái đò Sông Đà linh hoạt
và luôn luôn cơ động mà phối hợp đôi mắt, đôi tay, đôi chân, thần chết chỉ đến
với những tay lái kém cái tính phối hợp và tính ứng phó linh hoạt đó.

Đời người lái đò Sông Đà là một cuộc đời chiến đấu thực thụ. Cứ nghe ông
lái đò thuật một chuyến xuống thác thì đủ biết. Lúc đó, Sông Đà là kẻ thù sô'
một. Nhìn nó, có lúc thấy nó không “thơ đời Đường” nhàn hạ, mà thấy nó chỉnh
là một cuộc đấu tranh... để giành sự sống từ tay nó về tay mình.
Người lái đò khi nào thì đè lên đầu luồng mà tiến, khi nào thì tóm lẩy bờm

sóng mà vượt, vững tay lái ra sao khi chung quanh tiếng sóng nước reo hò
vang lừng để thanh viện... Hỗn chiến với đá với nước đến cật lực, hết hơi,
tưởng như rã rời vậy mà qua xong thác, khi sóng thác xèo xèo tan trong tri
nhớ... Cũng chả ai bàn thêm một lời nào về cuộc chiến thắng vừa qua nơi cùa
ải nước đủ tưởng dữ quân tợn vừa rồi. Hết thác, sông nước lại thanh bình thì
lòng ông lái đò cũng bình yên. Chiến đấu gay go vô kể nhưng vẫn là chuyện
thường ngày, không có gì là hồi hộp đáng nhớ. Sông Đà đối với ông lái đò,
quả là một trường thiên anh hùng cà mà ông đã thuộc đến cả /ihững dấu chấm
câu và những đoạn xuống dòng. Bản thân ông cũng sống một đời sống hào
hùng, có điều sự hào hùng ấy là chuyện hằng ngày nên ông coi chẳng có gì
đặc biệt. Ông đã ép con người ông vào trong khuôn khổ của Sông Đà và
Sông Đà đã rèn ông theo mẫu của mình. Không có cái gì thuộc về Sông Đà
mà ông lái đò không biết. Ngược lại, không có cái gì ỏ ông lái đò mà không
mang dấu ấn, hình ảnh của Sông Đà.

219