Page 181 - Những bài Làm Văn 12

ĐỀ 36: Phân tích bài thơ Bên kìa sông Đuống của Hoàng Cẩm.

I. DÀN Ý
1. Mỏ bài:
* Giới thiệu vài nét về tác giả:
- Hoàng cầm tên thật là Bùi Tằng Việt, sinh năm 1922 tại xã Song Hồ, huyện
Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, ông tham gia cách mạng và kháng chiến chống thực
dân Pháp.
- Là tác giả của một số bài thơ được nhiều người yêu thích. Nổi tiếng với Bên kia
sông Đuống sáng tác năm 1948 tại chiến khu Việt Băc.
- Thông qua việc miêu tả vẻ đẹp của quê hương thanh bình và hình ảnh quê
hương đau thương dưới gót giày tàn bạo của quân thù, nhà thơ bộc lộ nỗi đau đớn,
lòng căm thù sôi sục trước tội ác của giặc và bày tỏ tình cảm yêu mến quê hương,
đất nước thiết tha, sâu sắc.

2. Thân bài
* Hình ảnh con sông Đuống hiền hoà, thú mộng, tiêu biểu cho vẻ đẹp quê hưtíng.
- Vẻ đẹp của dòng sông Đuống hiện lên trong nỗi nhớ nên càng thơ mộng, lung
linh : cát trắng phẳng lì, xanh xanh bãi mía bờ dâu, ngô khoai biêng biếc... Đó tà vẻ
đẹp của cuộc sống yên ả, thanh bình vốn có từ ngàn xưa.
- Sự chuyển đổi cảm xúc của nhà thơ đột ngột từ nhớ thương sang đau đớn khi
từ bên này (vùng tự do) nhìn sang bên kia sông Duống (vùng địch chiếm). So sánh
đôc đáo nhấn mạnh mức độ đau thương cùng cực: Xót xa như rụng bàn tay. Nỗi đau
tinh thán đã biến thành nỗi đau thể chất.
+ Bức tranh quê hương Kinh Bắc - một vùng đất có truyền thống Hch sử và văn hoá lâu
đời.
- Bắc Ninh gắn liền với những sự kiện lịch sử chống xâm lăng từ xưa tới nay.
- Là cái nôi của văn học nghệ thuật dân gian với nhiều lễ hội, với những công
trình nổi tiếng, VỚI tranh Đông Hồ hiện diện khắp nơi...
- Con người xứ Kinh Bắc lịch lãm, hào hoa...
+ Bức tranh quê hương đau thương, diêu tàn dưới gót giày quân xăm lược.
- Giặc thù kéo đến, ngùn ngụt lửa hung tàn. Nhà thơ miêu tả chủng với thái
độ cam hận sôi sục : chó ngộ một đàn, lưỡi dài lê sắc máu. Tội ác chúng chất
chồng: ...Kiệt cùng ngõ thẳm bờ hoang, ...ruộng khô. nhà cháy..., người dân quê chia
lìa, tan tác, không biết về đâu...
- Cảm xúc của nhà thơ là nuối tiếc, xót xa không chỉ cho quê hương mình mà
cho cả đất nước đang chịu cảnh đau thương, tang tóc... Các cung bậc cảm xúc được
diễn tả qua sự thay đổi cúa nhịp điệu, ám hưởng thơ và hệ thống hình ảnh chọn lọc,
tiêu biểu.

180