Page 186 - Những bài Làm Văn 12

Ba đoạn thơ không chỉ là nỗi đau quặn thắt riêng cho một người mà còn là
nỗi đau chung cho cả quê hương phía bên kia sông Đuống với chiều sâu lịch
sử mấy nghìn năm, với truyền thống văn hoá vật chất, tinh thần tiếng tăm
lừng lẫy, nay đang bị giặc giày xéo, huỷ diệt. Tranh Đông Hồ không chỉ đem
lại vẻ vang cho riêng Đông Hồ mà cho cả đất Kinh Bắc tài ba, thanh lịch từ
giọng hát đến cái hoa tay... Bao nhiêu tên đất, tên chợ, tên núi, tên chùa, tên
nghề, tên thợ... đều gợi lên một bức tranh thu nhỏ của đời sống phong phú
và đẹp đẽ của cả một địa phương. Đó là tình cảm thiết tha của em, của anh,
của chúng ta đối với quê hương.
Các đoạn thơ trên còn có một lớp nghĩa thứ ba: đó là nỗi đau chung cho
cả đất nước, dân tộc mà quê hương của tác giả là tiêu biểu. Trước hết, về
mặt truyền thống văn hoá nghệ thuật và truyền thống trăm nghề sinh nhai
đáp ứng nhu cầu đời sống mọi người. Tranh Đông Hồ không còn là của riêng
đất Kinh Bắc. Chùa Bút Tháp với tượng Phật Bà nghìn mắt nghìn tay cũng là
di sản và niềm tự hào của cả dân tộc. Hội hè thấp thoáng mộng bình yên
cũng là mộng bình yên của cả dân tộc. Thậm chí, những nàng môi cắn chỉ
quết trầu, những em sột soạt quần nâu, từng khuôn mặt búp sen, những cô
hàng xén răng đen, cười như mùa thu toả nắng... đều là những hình ảnh gợi
nhớ không phải một địa phương mà cả nước một thời. Tình yêu quê hương
tha thiết của nhà thơ khiến cho người đọc rưng rưng xúc động.
Tác giả nhớ tiếc, xót xa không chỉ cho quê hương mình mà cho cả dân tộc
và đất nước. Quân xâm lược dã man đã giày xéo lên những điều thiêng liêng
nhất đối với tâm hồn ta. cảm xúc đau thương kéo dài trong âm hưởng của
những câu hỏi đi đâu, về đâu khắc khoải.
Trên kia là quê hương dưới dạng văn hoá, còn đây là quê hương ở cảnh
đời thường. Đời thường ấy cô đọng lại trong hình ảnh mẹ già với gánh hàng
rong trên vai. Đời thường ấy nghèo khổ, cực nhọc vô vàn nhưng chính cái cực
nhọc vô vàn ấy của mẹ ta đã nuôi chồng ăn học, nuôi con khôn lớn nên
người; nuôi sống cả một dân tộc trải mấy nghìn năm để xây dựng nên non
sông, đất nước này. Cuộc sống lao động cần cù, thầm lặng ấy đến nay hãy
còn đè nặng trên tấm lưng còm cõi của mẹ ta. ôi, gánh hàng rong có nhiều
nhặn gì đâu: Dăm miếng cau khô, Mấy lọ phẩm hồng, Vài thếp giấy đầm hoen
sương sớm và mấy Cấy kim, cuộn chỉ... Tiền lãi cũng chỉ nhỏ nhoi, ít ỏi như
đồng kẽm, đồng xu. Ngày ngày, mẹ ta lại gánh hàng rong lên vai, bước cao,
bước thấp trên đường trơn mưa lạnh. Chưa bán được đồng nào, bụng đói, dạ

185