Page 365 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

chế thống trị đương thời nhưng người đọc vẫn hình dung được sự quái gở của nó.
Tuy nhiên, lối kể của Sê-khốp bao giờ cũng hàm chứa tính lưdng diện, vừa nói
điều này song đồng thời cũng ám chỉ điều kia. Với Người trong bao, Sê-khốp một
mặt đả phá chê độ thống trị đương thời, mặt khác cũng công kích sự thờ ơ, thiếu
dũng khí của mọi người. Vì thái độ sống đó mà cuộc đời của họ ngày càng bị
khủng bố, và những kẻ trong bao kia mới có đất tồn tại và thoải mái đe doạ sự
sống yên bình.
* Xung đột với em trai người tình
Là kẻ khủng bố nhưng Bê-li-cốp vẫn khao khát được yêu, được sống cuộc
sống gia đinh. Khát vọng này ở Bê-li-cốp thật đáng buồn cười và đấy là nguyên
nhân dẫn đến bi kịch lớn nhất trong đời Bê-li-cốp. Thậm chí cái chết của Bê-li-cốp
cũng bắt đầu từ tình yêu theo kiểu “trong bao” ấy.
Người Bê-li-cốp muốn lấy làm vợ là Va-ren-ca tuổi chừng ba mươi, chị gái của
đồng nghiệp Cô-va-len-cô. Ý định của Bê-li-cốp không qua được mắt mọi người và
ngay lập họ tức gán ghép Bê-li-cốp với Va-ren-ca để trêu đùa. Thật kì lạ, ngay cả
lúc trái tim yêu đang thổn thức, Bê-li-cốp vẫn không chịu chui ra khỏi cái bao để
sống đúng nghĩa là một con người. Quả là hắn mù quáng hết chỗ nói. Sự tôn thò
những “chỉ thị”, ‘thông tư’,... đã tước mất ‘tình người” trong Bê-li-cốp. Có thể nói,
hắn yêu, hắn si tình như... một kẻ trong bao. Thế là người ta đã vẽ một bức tranh
biếm hoạ về hắn với cuộc tình của hắn. Thế là hắn ‘quyết định đến nhà tình nhản
để giãi bày tâm sự.
Cô-va-len-cô và Bê-li-cốp là cả một sự tương phản một trời một vực. Trong lúc
Bê-li-cốp mải chui đầu vào bao thì chị em nhà Cô-va-len-cô sống phóng khoáng,
hồn nhiên. Sự hồn nhiên của họ, frong mắt Bê-li-cốp là sự “buông thả”, “buông thả
quá chừng”. Nhân danh một người đi trước, một công chức tận tuy của chính
quyền, Bê-li-cốp dạy dỗ Cô-Va-len-cô: “Anh còn trẻ, tương lai anh còn ở phía trước,
anh cần phải cư xử rất, rất thận trọng. Thế mà anh đã buông thả! ôi! Anh buông
thả mình quá chừng!”. Những biểu hiện theo Bê-li-cốp được xem là “buông thả”
như sau: “Anh mặc áo thêu ra đường, đi ngoài phố lúc nào anh cũng cầm sách
này sách nọ, rồi bây giờ lại còn cưỡi xe đạp nữa”.
Người đọc hẳn phì cười trước lời dạy của Bê-li-cốp. Với cái nhìn của một kẻ
trong bao thì việc đọc sách hay đi xe đạp ngoài phố là mất tư cách, ảnh hưởng đến
uy tín nhà giáo. Cô-va-len-cô cần phải từ bỏ thói quen ấy ngay lập tức, nếu không
thì “chuyện sẽ đến tai ông hiệu trưởng, rồi đến tai ông thanh tra...”. Đương nhiên là
Cô-va-len-cò không thể nào chấp nhận được sự dạy đời phi lí ấy. Kết cuộc, kẻ
khủng bố bị trấn áp ngay tại nhà người y tôn thờ: “Cô-va-len-cô túm lấy cổ áo hắn
từ phía sau rồi xô mạnh. Bê-li-cốp lộn nhào xuống cầu thang”.
5. Bê-li-cốp - nạn nhãn của sự khủng bố
Rõ ràng Bê-li-cốp hiện diện trong tác phẩm vối tư cách là kẻ khủng bố. Nhưng

364