Page 281 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

Lối viết của ông bình dị, thiên về sự quan sát tinh tế. Hành văn tuân thủ
nghiêm nhặt bút pháp hiện thực, có nghĩa là luôn tôn trọng tính khách quan của
hiện thực.
IV. Xuất xứ
Truyện Vợ nhặt ban đầu có tên là Xóm ngụ cư, được viết dang dỏ và mất bản
thảo ngay sau Cách mạng tháng Tám. Sau này, tác giả viết lại và đưa in trong tập
Con chó xấu xí (1962).

B. TIẾ P CẬN TÁC PH ẨM
I- Vẻ đẹp bất diệt của tình người, của khát vọng sống trong truyện ngắn
Vợ nhặt
1. Một chuyện khó khăn bậc nhất lại được thực hiện một cách nhẹ nhàng,
chóng vánh bậc nhất. Việc lẽ ra trang trọng vô cùng lại diễn ra trong đùa cợt lạ
lùng. Ấy có lẽ là cảm nhận rõ rệt đầu tiên khi ta đọc Vợ nhặt của Kim Lân.
Lạ và bất thường quá chứ; Một anh chàng ngụ cư nghèo khổ. xấu trai, từ thuở
cha sinh mẹ đẻ đến giờ chưa từng được một người con gái nào thèm để ý đến, thế
mà bỗng dưng được một người phụ nữ theo về nhà làm vơ hẳn hoi. Càng lạ hơn
nữa là Tràng nhặt vợ về giữa những ngày đói kém, giữa khi cái chết vì đói còn rập
rình đe dọa. Thời buổi này, không biết mình có nuôi nổi niình không mà lại còn đèo
bòng. Cái chặc lưỡi “Chặc, kệ!” của Tràng khi ấy là sự buông xuôi, sự đành lòng
chấp nhận một việc đã rổi... Tính chất độc đáo của tình huống truyện gắn với cái
tên “Vợ nhặt”. Nếu đặt “Nhặt vỢ” thì “nhặt” là động từ, danh từ “vỢ’ làm bổ ngữ.
Điều đó có tính chủ động, được tính toán, có “kế hoạch” trước. Còn “Vợ nhặr?
Động từ “nhặf’ được tính từ hóa làm chức năng định ngữ. Nó là sự bị động, không
hề được biết trước. Ai mà biết được mình sẽ nhặt được cái gì! Vợ mà lại nhặt - như
tình cờ bắt được một thứ của rơi của vãi ngoài đường.

Chính vì “vợ nhặr nên Tràng cứ ngạc nhiên. Mọi người trong xóm ngụ cư
ngạc nhiên khi bỗng thấy Tràng dẫn người đàn bà lạ về nhà thì đả đành. Song
chính Tràng - người trong cuộc - cũng ngạc nhiên thì mới lạ. Khi đã đem người vợ
nhặt vào nhà, nhin thị ngồi ngay giữa nhà mà Tràng cứ đi ra đi vào ngờ ngợ như
không phải thế.” Thậm “Ra hắn đã có vợ rồi đấy ư? Hà! Việc xảy ra thật hắn cũng
không ngờ, hắn cũng chỉ tầm phơ tầm phào đâu có hai bận ấy thế mà thành vợ
thành chồng. Thậm chí, đến sáng hôm sau ngày có vợ, Tràng vẫn chưa hết ngạc
nhiên {“Việc hắn có vợ đến hõm nay hắn vẫn còn ngõ ngàng như không phảt’).

Lạ và bất thường quá chứ; chỉ hai lần tình cờ gặp gỡ, chỉ mấy câu nửa đùa
nửa thật mà người đàn bà nọ đã bám chằng lấy Tràng, đã sẵn sàng trao thân gửi
phận nơi người đàn ông chưa hề biết cửa nhà, gia cảnh. Đoạn vàn thuật lại hai lần
“tầm phơ tầm phào” mà nên vợ nên chồng vừa hài lại vừa bi, đúng là một câu
chuyện cười ra nước mắt. Cha ông có câu “Chết đuối vớ được cọc” . Đó chính là

280