Page 279 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

thế. Nhưng Mị vẫn thản nhiên thổi lửa, hơ tay. Nếu A Phủ là cái xác chết đứng đấy
cũng thế thôi. Mị vẫn trở dậy, vẫn sưởi, chỉ biết chỉ còn ở với ngọn lửa”. Mị đâu còn
ý thức sống, tâm hồn Mị đã hoàn toàn vô cảm trước nỗi đớn đau của người khác.
Ngọn lửa trong tác phẩm mang ý nghĩ tượng trưng. Có sự tương đồng giữa
ngọn lửa nơi cái bếp Mị ngồi sưởi và ngọn lửa nhân ái, ngọn lửa tình người trong
tâm hồn Mị. Nói cách khác, ngọn lửa thực ỏ đời đã chuyển tải thông điệp về ngọn
lửa sự sống luôn tiềm tàng trong con người Mị. Hành động khơi lên ngọn lửa, trước
đó là ngọn lửa đèn, cũng là hành động báo hiệu khả năng bừng sáng ý thức từ con
người Mị.
Tương tự, bóng tối cũng là hình ảnh ẩn dụ cho sự đen tối của kiếp người. Trong
bóng tối Mị sống, trong bóng tối Mị hơ tay. Cuộc sống của Mị gắn với những đêm tối
dằng dặc và bếp lửa sưởi: “Những đêm mùa đỏng tên núi cao dài và buồn, nếu
không có bếp lửa sưởi kia thì Mị cũng đến chết héo. Mỗi đêm, Mị đã dậy ra thổi lửa
hơ tay, hơ lưng, không biết bao nhiêu lần”. ị
Vô thức, ngọn lửa nuôi hi vọng của sự sông, giữ gìn hơi ấrri yà lặng lẽ nhóm lên
niềm khao khát sống, đẩy lùi bóng tối của nỗi khốn cùng cQa kiếp ngưòi và bóng tối
của tội ác. Không phải ngẫu nhiên mà cứ mỗi lần ngộn ỉửa bùng lên, Mị lại nhìn
sang A Phủ. A Phủ là một đối ảnh của kiếp đời Mị. cả hai cùng là nô lệ, bị giày vò,
khinh miệt trong gia đình thống lí Pá Trá.
Cái nhìn ban đầu của Mị về phía A Phủ là cái nhìn của kẻ không còn khả
năng thông cảm hay sẻ chia nỗi cùng quẫn của kiếp người. Dần dần, trong ánh
sáng của bếp lửa, bóng tối của sự hững hờ, cữa thói quen bỏ mặc cuộc đời Irong
Mị dần lùi bước. Đêm nọ, nhìr> thấy dòng nước mắt lặng lẽ chảy trên khuôn mặt
hốc hác của A Phủ, Mị nhớ t^ nuớc mắt của mình, Mị nghĩ tới cái chết nhãn tiền
của A Phủ.
Từ số kiếp A Phủ, Mị lại nghĩ tới mình đã về ‘1rình ma nhà nó rồi” không
phương thoát khỏi nhưng A Phủ không lí gì phải chết... Những ý nghĩ ấy thúc đẩy
Mị đi đến hành động cởi trói cho A Phủ rồi chạy theo A Phủ, thoát ra khỏi cái địa
ngục trần gian tại nhà thống lí Pá Tra.
Sức sống tiềm tàng ở Mị đã được đánh thức trọn vẹn. Kẻ ác có thể vùi dập
con người nhưng không thể tước đoạt vĩnh viễn ý thức sống, nhân phẩm cao đẹp,
đạo đức ở họ. Bằng mối đồng cảm thấm đẫm tình người, giải thoát cho A Phủ
đồng nghĩa với việc giải thoát cho chính mình, một cuộc sống mới đã đến với Mị.
Sức sống tiềm tàng một khi được đánh thức và sống trọn với sức mạnh của nó thì
bất kì một thế lực độc ác nào cũng không thể nào ngăn cả. Con đường hạnh phúc
đã rộng mỏ trước Mị và A Phủ dẫu không ít trỏ ngại vẫn còn.

LÊ HUY BẮC

278