Page 277 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

khác, Mị trở thành con dâu gạt nợ. Khổ hơn con trâu con ngựa, lùi lũi như con rùa
trong xó cửa, Mị định ăn lá ngón tự tử. Ý thức phản kháng ngay từ đầu tiềm tàng
trong Mị. Mị muốn sống như một con người.
Ý chí phản kháng này ngay lập tức bị bẻ gãy. Vì thương cha, Mị chết không
đành. Buông nắm lá ngón, Mị ngậm ngùi quay về nhà thống lí, sống kiếp trâu
ngựa.

ở lâu trong cái khổ, Mị thành quen. Suốt ngày chui rúc trong nhà. Căn buồng
Mị ở thòng với bên ngoài chi bằng cái ô cửa vuông bằng bàn tay. Cuộc đời Mị cứ
thế trôi đi, ý thức sống dần biến thành bản năng sống. Cuộc sống của Mị trở thành
quán tính: “lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa”. ‘Tết xong thì lên núi hái thuốc
phiện, giữa năm thì giặt đay, xe đay, đến mùa thì đi nương bẻ bắp, và dù lúc đi hái
củi, lúc bung ngô, lúc nào cũng cài một bó đay trong cánh tay để tước thành sợi.
Bao giờ cũng thế, suốt năm suốt đời như thế”.
Mị thành một nô lệ bị đoạ đày, bị hành hạ, bị tước hết mọi quyền sống nên
không còn ý thức, sống như cái xác không hồn; cô ngồi bên tảng đá trơ lạnh,
buồng Mị ở gần tàu ngựa, mặt luôn cúi,xuống buồn rười rượi...
Cô không còn ý niệm về thời gian. Thế giới mà cô nhận thức được qua cái ô
cửa vuông bằng bàn tay là “mờ mờ ừăng trắng”, “không biết là sương hay là
nắng”. Mị gần như mất đi ý niệm về thời gian, ý nghĩa của cuộc sống theo đó cũng
bị thủ tiêu: “Mị nghĩ rằng mình cứ chỉ ngồi trong cái lỗ vuông ấy mà tròng ra, đến
bao giờ chết thì thôi” .

Những tưởng cuộc đời Mị cứ thế trôi đi, nhưng một cái Tết nữa lại đến: “Ngoài
đầu núi lấp ló đã có tiếng ai thổi sáo rủ bạn đi chơi. Mị nghe tiếng sáo vọng lại,
thiết tha bổi hổi”. Mị thấy lòng phơi phới. Mị “cứ uống ực từng bát. Rồi say, Mị lịm
mặt ngồi đấy nhìn mọi người nhảy đồng, người hát, nhưng lòng Mị thì đang sống
về ngày trước”. Mị lắng nghe tiếng sáo gọi bạn ngân dài. Tại thời khắc thăng hoa
trong kỉ niệm ngọt ngào đó, Mị lại quay vể với thực tại chỉ để thấy một nỗi chua
chát ngập tràn: “Rượu đã tan lúc nào. Người về, người đi chơi đã vãn cả. Mị không
biết, Mị vẫn ngồi trơ một mình giữa nhà”. Nỗi cô độc bủa vây cuộc đời Mị lại được
đánh thức. Mị muốn vận động để thoát khỏi nó, nhưng như một quán tính, hướng
vận động của Mị không phải ra bên ngoài mà là “từ từ bước vào buồng”, quay lại
cái vuông cửa sổ mờ sáng của đời mình: “Chẳng năm nào A sử cho Mị đi chơi tết.
Mị cũng chẳng buồn đi. Bấy giờ Mị ngồi xuống giường, trông ra cái cửa sổ lỗ
vuông mờ mờ trăng trắng”.
Nhưng khung cảnh rộn rã tình xuân đó đã đánh thức người con gái đang ngủ
yên trong Mị dậy: “Mị thấy phơi phới trỏ lại, trong lòng đột nhiên vui sướng như

276