Page 186 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp
P. 186
Tóm lại, thi ca hiện đại, đặt lại vấn đề cái tôi, xây dựng một cái tôi mớ; như có
người đã gọi bằng thuật ngữ đa ngã (le moi multiple) và cả nỗ lực tìm kiếm và
khám phá một cái tôi chưa biết (le moi inconnu) với khát vọng tạo lập mối quan hệ
tương giao giữa con người nhất thời với con người muôn thuỏ nhằm kiếm tìm
những kinh nghiệm mới trong quan sát và cảm nhận để diễn đạt những điều không
thể hay rất khó diễn đạt cíja thế giới hiện đại.
Về cấu trúc, theo nhìn nhận của nhiều nhà nghiên cứu, thơ tượng trưng, siêu
thực rời bỏ hình thức thẳng (íorme linéaire) chuyển sang hình thức nổi
(typographique), hay hình thức âm thanh, đi vào cấu trúc không gian, không vần
(non vers), đảo lộn ngữ pháp cổ điển; cắt chữ, phân câu theo một trật tự mới, sáng
lập ra ngôn ngữ cách tân, dựa trên ngữ căn học. Phong cách này bắt nguồn từ
quan niệm thẩm mỹ và triết lí gián đoạn, đối lập với quan niệm thẩm mỹ đối ngẫu,
song song hay tuyến tính, liên tục hiện diện trong văn chương trong mấy trăm
năm.
Cho dù ngày nay, chủ nghĩa siêu thực không còn tồn tại như một trào lưu văn
học nhưng dư ảnh của nó không phải là không còn hấp dẫn đối với những người
cầm bút nơi các xứ sở có nền văn chương đang phát triển.
2. Tác giả bài thơ “Đán ghi ta của Lor-ca”, nhà thơ Thanh Thảo, được công
chúng đặc biệt chú ý bởi những bài thơ và trường ca mang diện mạo độc đáo viết
về chiến tranh và thời hậu chiến. NhũTng năm gần đây, Thanh Thảo vẫn tiếp tục
làm thơ đồng thời viết báo, tiểu luận phê bình và nhiều thể loại khác, nhưng đóng
góp quan trọng và đặc sắc nhất của ông vẫn là thơ ca.
Thơ Thanh Thảo là sự lẻn tiếng của người trí thức nhiều suy iư, tràn trở về các
vấn đề xã hội và thời đại. Tuy nhiên, ông muốn cuộc sống phải được cảm nhận và
thể hiện ở bề sâu nên luôn khưốc từ lối biểu đạt dễ dãi. ông được coi là một trong
số không nhiều những cây bút luôn nỗ lực cách tân thơ Việt với xu hướng đào sâu
vào cái tôi nội cảm, tìm kiếm những cách biểu đạt mới qua hình thức câu thơ tự do,
giải phóng mọi ràng buộc nhằm mở đường cho một cơ chế liên tưỏng phóng túng,
xoá những khuôn sáo bằng nhịp điệu bất thường và đề xuất một mĩ cảm hiện đại
cho thơ bằng thi ảnh và ngôn từ mới mẻ.
Bài thơ Đàn ghi ta của Lor-ca rút trong tập Khối vuông ru-bic (1985) là một
trong những sáng tác tiêu biểu cho kiểu tư duy thơ của Thanh Thảo: giàu suy tư,
mãnh liệt và phóng túng trong xúc cảm và đương nhiên không dễ hiểu vì ít nhiều
nhuốm màu sắc siêu thực mà ông học tập ở chính nhà thơ hiện đại Tây Ban Nha:
Gar-xi-a Lor-ca.
aJ Về nội dung
Bài thơ viết về cái chết của Fê-đê-ri-cô Gar-xi-a Lor-ca, nhà thơ, nhạc sĩ, kịch
tác gia, nhà hoạt động sân khấu thiên tài người Tây Ban Nha vào năm 1936, khi
ông mới 38 tuổi.
185