Page 181 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

Trong thơ ca, không phải chỉ có Xuân Quỳnh mâi mượn hình tượng sóng để
nói chuyện tình yêu. Ấy thế nhưng Sóng của Xuân Quỳnh lại là một bài thơ độc
đáo. Một điều khá quyết đnh là: với bài thơ này, Xuân Quỳnh đã không làm cái
việc giảng giải về tình yêu nói chung hay hình tượng hoá khái niệm tình yêu như
nhiều người vẫn làm mà là giãi bày về tình yêu và khát vọng của chính mình - một
sự giãi bày hết sức chân thực.
Bài thơ không hề có ý khái quát hộ cho ai về tình yêu, không nói điều gì vượt
qua nhận thức và trải nghiệm của chính mình. Khi Xuân Quỳnh viết:
Nỗi khát vọng tình yêu
Bổi hồi trong ngực trẻ
Đây là hai câu thơ có thể đúng với bao người nhưng nó không phải là lời của
một nhà nghiên cứu tâm lí tình yêu đứng ngoài nhìn vào. Nó được viết ra trước hết
như một lời tự thú nhận - sự thú nhận chân thành và dễ thương đến độ khiến ta
phải ngỡ ngàng. Rồi khi Xuân Quỳnh nói về nơi bắt đầu của tình yêu, tâm thế của
chị thật khác với Xuân Diệu khi ông làm ra vẻ ngẩn ngơ một cách tinh quái và nêu
câu hỏi: Làm sao cắt nghĩa được tinh yêu7 Chị kể, chị thử giải đáp rồi chị lắc đầu:
Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lởn
Từ nơi nào sóng lên
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đàu
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau
Đấy là cái lắc đầu biểu thị một tâm lí rất phụ nữ. Nó không ham phân tích rạch
ròi, dẫu trong lòng có bao nỗi bức xúc đòi tìm ra tận bể để hiểu, để nghĩ. Nó là bức
xúc của tình cảm hơn là bức xúc của trí tuệ. Nó được đẩy tới rồi thoái lui và tan
trong nỗi ngọt ngào được che chỏ, vỗ về. Phải chăng ở trong đời, “phái yếu” không
ham gì hơn một mái ấm yên vui, một gia đình hạnh phúc? Chí ít thì đối với Xuân
Quỳnh đúng là như vậy. Bởi thế, khi chưa đạt tới điều khao khát thì cõi lòng luôn
trăn trở và cuộn sóng khống ngừng:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
ổ i con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Xuân Quỳnh không ngại nói thằng ra nỗi đau đáu của mình. Trong tâm thức
con người ấy, chỉ có anh là đáng kể. Xin đừng bắt bẻ “lập trường” ở đây - không
phải chỗ! Người phụ nữ kia đã kiên định biết bao trên lập trường của mình và do
vậy đáng trọng biết bao ở ước nguyện thuỷ chung cháy bỏng dường ấy:

180