Page 179 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

Nam. Bởi vậy cách nói phù hợp phải là xuôi vào Nam, ngược ra Bắc. Xuân Quỳnh,
trong cảm thức nổi loạn của mình đã nói ngược lại. Hoặc khác đi là với tình yêu
trào dâng vô bờ, người con gái ấy không thể phân biệt được chiều hướng? Dẩu
sao thì điều tác giả muốn nói ỏ đây là trong bất cứ hành động (xuôi, ngược) nào,
trong bất cứ cảnh ngộ nào, em cũng luôn hướng về anh.
Có nét tinh nghịch, hóm hỉnh rất nữ tính trong lối diễn đạt thơ Xuân Quỳnh.
Nhà thơ bảo là khống biết khi nào “ta yêu nhau”, nhưng chính qua sự diễn bày tâm
trạng ta biết nỗi nhớ là dấu hiệu của tình yêu. Khi nhớ nhau đến cồn cào da thịt thì
đấy là lúc con người ta yêu nhau.
Tố Hữu đã diễn tả rất hình tượng nỗi nhớ nhung da diết của tâm hồn đang
yêu:
Nhó gi như nhớ người yêu
Trăng lên đẩu núi, nắng chiều lưng nương (Việt Bắc).
Nhưng với Xuân Quỳnh, nỗi nhớ là tín hiệu và cũng đổng thời là một bản chất
quan trọng của tình yêu. Khi hết nhớ, tình yêu đã phai tàn.
ở khổ thơ thứ tám, con sóng lại tách ra để trở vể với nguyên hình là con sóng
của đại dương;
ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trỏ
Trong quan hệ sóng và “em”, nhà thơ cũng bố trí theo “nhịp sóng”, đây là sự
“nhập” bờ và “tách” bờ. Mỏ đầu bài thơ, sóng là sóng, em là em, đến các khổ thơ
giữa, sóng là em. Đến khổ thợ này, sóng lại là sóng. Nhưng đến khổ thơ cuối, em
chính là sóng.
Có sự chuyển đổi trên hành trình tìm đến bến bờ yêu ấy: ban đầu sóng là em
(mượn thiên nhiên để nói chuyện con người), sau cùng em là sóng: con người là
chủ nhân của nỗi lòng sóng kia; không có tình yêu của con người thì muôn đời
sóng vẫn cứ là vô tri vô giác, vỗ bờ một cách quán tính vĩnh hằng.
Từ cách đối sánh độc đáo này, giọng thơ chuyển mạch, tiếp nối với nỗi lòng
người đang yêu ở khía cạnh những thử thách trên con đường tình. Xuân Quỳnh
không miêu tả các cung bậc, sắc thái yêu mà đi tri nhận tình yêu ỏ khía cạnh dâng
hiến và khao khát hoà nhập, dẫu biết sự hoà nhập kia vẫn chỉ luôn là vọng tưỏng:
Cuộc đời tuy dài thế
Năm tháng vẫn qua đi
Như biển kia dẫu rộng
Mây vẫn bay về xa
Sự mong manh của kiếp người cũng là sự mong manh của kiếp tình. Con

178