Page 177 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

Lại vẫn là chuyện thuyền và biển, mặt trời và đại dương bao la muôn thuở
luôn xuất hiện trong những vần thơ yêu. Phải chăng đó chính là hình ảnh “thiên địa
đa tình” để phô diễn tình người bao la trong cái sự yêu của nhân loại?
Dữ dội và dịu êm
Ổn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể
Bài thơ mở đầu bằng những sắc thái tương phản: dữ dội >< dịu êm, ồn ào ><
lặng lẽ, ở lại >< ra đi của sóng và sông. Những cung bậc tình cảm chênh chao lúc
nào cũng tồn tại trong thế chuyển động, bởi tình yêu là thứ không bao giờ chịu
đứng yên mà luôn tìm cách giao cảm và đòi hỏi được giao cảm.
Câu thơ năm chữ giàu nhạc tính, thích hợp với nhịp điệu sóng trùng điệp, miên
man trên hành trình đi tìm ý nghĩa của tồn tại, tìm người “hiểu mình” . Những tính từ
ngược nghĩa được cấu trúc theo từng cặp, vừa thể hiện được nhịp sóng, sự vận
động của sóng và cũng gợi lên sự sóng đôi, liền cặp của tinh yêu tuổi trẻ.
Nhịp thơ nối dài liên tục, như không có sự ngưng nghỉ của những con sóng,
của những trái tim khao khát được yêu. Con sóng trên đại đương là sự hiện hinh
của con sóng trong lòng thiếu nữ đang yêu. Kì lạ thay chính người con gái phát
hiện ra cái quy luật ngàn đời ấy. Sự thấu hiểu xuất phát từ sự đồng điệu. Thiếu nữ
với tình yêu bỏng cháy của mình khám phá được sự đồng dạng;
Ổ/ con sóng ngày xưa
Và ngày sau vẫn thế
Nỗi khát vọng tình yêu'
Bồi hối trong ngực trẻ
ở đây, Xuân Quỳnh không miêu tả con sóng theo cách của Xuân Diệu mà chi
khắc hoạ thần thái con sóng (dữ dội, dịu êm, ồn ào,...), sự vĩnh hằng của sóng để
diễn tả bản chất của tình yêu. Những con sóng vĩnh hằng thì tình yêu cũng sẽ luôn
trường cửu với thời gian. Kiểu tình yêu mà Xuân Quỳnh truy tìm là tình yêu tuyệt
đối, tình yêu mang tầm vóc vũ trụ của sóng, biển và đất, trời được sinh thành từ
thuở khai thiên lập địa cho đến ngày trái đất thôi ngừng quay.
Đại từ ôi đặt ở đầu khổ thơ thứ hai cho thấy một tâm trạng đang phân vân giữa
bao điều suy ngẫm của trái tim yêu: con sóng là thế, tình yêu là thế,... nhưng khỏi
nguồn của chúng là đâu? Phải chăng tìm ra cội nguồn của chúng là tìm ra cội
nguồn và bản chất của tình yêu:
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau

176