Page 136 - Ngữ Văn Ôn Thi Tốt Nghiệp

mảnh đất phương Nam này:

Đất là nơi Chim về
Nước là nơi Rồng ỏ
Lạc Long Quân và Ầu Cơ
Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng
Về mặt không gian địa lí, đất nước không chỉ là núi sông, rừng bể với con chim
Phượng Hoàng... con cá Ngư ông,... đã trỏ thành chất liệu cho những câu hò Huế
ngàn đời nay mà còn là cái không gian rất gần gũi với cuộc sống mỗi ngưòi:
Đất là nơi anh đến trường,

Nưỡc là nơi em tắm
Đất Nước là nơi ta hò hẹn
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhở thầm
Huyền thoại sáng thế của nhiều dân tộc trên thế giới khi xây dựng những vị
thần khổng lồ có tài phép, sức mạnh vô biên bạt núi ngăn sông để hình thành nên
đất trời, con người - hậu duệ của các thần linh ấy, thì cũng đều tập trung khắc hoạ
một vị thần tình yêu có chức năng đánh thức hoặc ban phát tình yêu cho vạn vật.
Nhờ thần tình yêu này mà có sự kết hôn, có sự sinh con để cháu... Đất Nước của
Nguyễn Khoa Điềm cũng được đặt dưới cái nhìn nhân văn đó. Đất Nước ò đây
khống chỉ là những trang sử hào hùng từ ngàn xưa, từ những trang lao động diệu kì
của dân tộc mà... Đất Nước còn là nơi đôi trai gái yêu nhau hò hẹn, là nơi ấp iu
mối tình thẹn thùng lúc ban đầu. cảm quan Đất Nước như thế quả thật sâu sắc vô
cùng. Không có tình yêu sẽ không có Đất Nước, dẫu cho tình cảm đó rất riêng tư là
tình yêu trai gái.
Đày là bước đột biến trong tư duy thơ cách mạng. Bởi lẽ vừa mới đây thôi,
trong kháng chiến chống Pháp, không nhiều nhà thơ dám viết về vấn đề cấm kị
này mà bây giờ đây, Nguyễn Khoa Điềm đường hoàng đặt tình yêu lứa đôi lên trên
bệ phóng khai sinh ra Đất Nước. Thật là táo bạo và nhân bản.

Đất Nước cũng là mạch nối không gian sinh tồn của cộng đồng dân tộc qua
bao thế hệ, phải có các thế hệ tiếp nối thì Đất Nước mới được xác định và trở
thành Đất Nước của một cộng đồng cụ thể nào đó:
Những ai đã khuất
Những ai bày giờ
Yêu nhau và sinh con đẻ cái
Gánh vác phần người đi trước để lại
Dặn dò con cháu chuyện mai sau...

135