Page 45 - Lý Thường Kiệt

BẠI CHIÊM-PHÁ TỐNG

mấy năm về sau, thì chắc ta có hơn 5 vạn quân. Và phép kiểm điểm dân
đinh bấy giờ rất ngặt, cách nuôi lính bấy giờ rất kiệm. Dân không trốn được,
nuôi lính không tốn; cho nên cất một đạo quân 5 vạn chắc là dễ dàng*^*.
Đường giao thông bằng bộ vào Chiêm Thành gặp trở ngại. Theo lời sứ
Chiêm tâu với vua Tống (1074), thì từ kinh đô Chiêm đến kinh đô Giao Chi
phải đi 40 ngày và toàn đường núi (TS 489). Cho nên cuộc hành quân này
chắc chắn chỉ dùng đường thủy. Mà thủy quân ta, từ trận Bạch Đằng đời
Ngô Quyền, đã lập được nhiều chiến công.
Bắt đầu từ tháng 5 năm trước, Mậu Thìn (1068), vua Lý sai sửa chữa và
đóng thêm chiến hạm. (VSL).

Tục ta đời xưa rất tin về điềm lành dữ, nhận đó là ý trời tỏ cho biết
trước sự thắng lợi hay thất bại của một việc mình dự bị làm; hay nó tỏ ý trời
muốn xui hay ngăn mình làm một việc gì. Nhất về đời Lý, óc dị đoan lại
càng mạnh. Sử gia để ý đến tất cả những sự vụn vặt, nhưng khác thường.
Sử nhà Lý trong VSL, sách không bị đời Lê sửa bỏ bằng cách nho hóa theo
Khổng giáo, còn chép rất nhiều những việc như voi trắng, sẻ trắng, rùa sáu
chân, cau chín buồng. Chuyện rồng hiện thì nhiều lắm. Không biết bấy giờ
có con vật gì (kỳ đà chăng?) người ta cho là rồng, mà sử chép rồng hiện
khắp nơi.
Tháng 8 năm Mậu Thìn (1068), long chu (thuyền vua), đậu ở bến, vô cớ
dời đi ba thước (VSL). Đó là điềm vua sắp đi đánh xa, và là điềm hay. Tháng
9, rồng vàng hiện ở hai chiếc thuyền bể lớn là Vĩnh Xuân và Thanh Lãn.

(VSL).
3. Xuất quân. Trận Nhật Lệ
Cuối năm Mậu Thìn (1068), thủy quân đã dự bị sẵn sàng. Đợi ra Giêng,
thuận gió bắc, sẽ xuất quân. Đến tháng hè, thuận gió nồm, quân sẽ trở về.

Vua thân chinh sẽ chừng trong 5 tháng.
Ngày Mậu Tuất tháng 2 năm Kỷ Dậu là ngày dương lịch 24 tháng 2
1069<‘‘) vua Lý Thánh Tông hạ chiếu thân chinh Chiêm Thành (VSL). Quân
có 5 vạn (TT). Lý Thường Kiệt được chọn làm đại tướng quân và đi tiền

51