Page 301 - Lý Thường Kiệt

LỸ THƯỜNG KIỆT

cho em gái vài hạt châu có làm phép, và dặn rằng: "Đến xem hội, hãy giắt châu vào mái
nhà, đừng để ai thấy". Từ thị làm đúng như lời. Bỗng nhiên, Giác Hoàng phát cơn sốt mà
ốm. Y bèn nói với người ta rằng: "Ta thấy trong nước lưới sắt bày la liệt khắp; không có
lối nào vào cung để thác sinh".
Vua sai lục tìm khắp trong chốn trai đàn, thì thấy mấy hạt châu mà Từ thị đã giấu.
Vua sai bắt Từ Lộ trói ở hành lang Hưng Thánh, rồi toan kết tội chết. Nhân lúc ấy, em
vua, Sùng Hiền hầu, vào chầu vua. Từ Lộ thấy, kêu van thảm thiết rằng; "Mong Hiền
hầu cứu bần tăng. Nếu bần tăng được thoát, thì sẽ vào làm con Hầu để báo đức". Sùng
Hiền hầu nhận lời. Vào thăm vua, hầu tìm mọi cách cứu Đạo Hạnh. Hầu nói; "Nếu Giác
Hoàng quả có thần lực mà lại bị Từ Lộ làm phép yểm được, thì Lộ chả giỏi hơn Giác
Hoàng hay sao? Sự ấy đã rõ. Tôi nghĩ rằng: chi bằng vua cho phép Lộ vào thác sinh".
Vua bèn tha cho sư. Còn Giác Hoàng, thì bệnh thành nguy ngập. Y dặn người xung
quanh rằng: "Sau khi ta mất, hãy dựng tháp ở Tiên Du để táng ta"".
Lời văn dịch trên đây gần giống y như văn trong sách TUTA. Có lẽ cả hai sách đều
lấy gốc ở một nơi. Nhưng trong TUTA, ở chuyện Từ Đạo Hạnh (53b), có nói rõ vì cớ gì
mà Đạo Hạnh lại không muốn để Giác Hoàng đầu thai làm con vua Nhân Tông. Nhân
tiện đây, tôi sẽ kể lại chuyện Từ Đạo Hạnh, theo sách TUTA, để ta thấy dưới triều Lý đời
sống đầy chuyện huyền ảo, và ta có thể so sánh với óc thực tế của Lý Thường Kiệt.
CHUYỆN TỪ ĐẠO HẠNH. Đạo Hạnh họ Từ. Bố tên Vinh, làm chức tăng quan đô
sát. Vinh từng du học ở làng Yên Lãng (làng Láng ở gần phía tây thị trấn Hà Nội), lấy vợ
họ Tăng ở đó, và ở lại làng ấy. Bà sinh Đạo Hạnh. Lúc bé Đạo Hạnh tính thích thảngD, có
chí lớn. Cử động thế nào, không ai lường được. Ngày thường, ông kết bạn cùng nho giả
Phí Sinh, đạo sĩ Lê Toàn Nghĩa, và con hát Vi Ât. Tối thì chịu khó đọc sách. Ngày thì thổi
sáo, đánh cầu, đánh bạc làm vui. Cha thường trách ông là lười biếng. Một đêm, cha lén
vào phòng ngủ, dòm trộm, thì thấy đèn chong suốt đêm, sách vở chồng đống, ôn g thì
tựa án ngủ, tay không buông sách. Từ ấy, cha không lo nữa.
Sau, ông dự kỳ thi tăng quan, bèn đỗ.
Từ Vinh thường dùng tà thuật quấy Diên Thành hầu (có lẽ là con vua Lý Thánh
Tông). Hầu nhờ pháp sư Đại Điên dùng phép đánh chết, về đoạn này, thần tích chùa
Láng, chùa Thầy và các nơi thờ Từ Đạo Hạnh, có nói rằng Từ Vinh dùng phép tang hình,
lọt vào trong hậu cung của Diên Thành hầu để ghẹo kẻ cung nhân. Hầu nhờ Đại Điên
bắt. Một hôm, Đại Điên lấy tro rắc trước cửa phòng cung nhân, rồi đọc chú, vẽ bùa và
trao cho cung nhân một cuốn chi ngũ sắc. Đại Điên dặn cung nhân rằng nếu Vinh tới thì
lấy chi buộc mình y. Đêm ấy, Từ Vinh quả tới. Cung nhân buộc chỉ vào lưng, rồi hô hoán
lên. Vinh túng thế, nhưng không chạy được; bèn biến hình làm con dán và trốn vào
vách. Đại Điên tới tìm mãi không thấy. Sau thấy có râu dán trong vách lòi ra. Đại Điên
cầm râu kéo ra, thì thấy một con dán trắng. Đại Điên đánh chết. Lại hiện ra thây Từ
Vinh.

Lỗi lạc, không ai bó buộc được. (BBT).

312