Page 234 - Lý Thường Kiệt
P. 234
LÝ THƯỜNG KIỆT
Hai tên Vật Dương và Vật Ác thấy chép ở sử ta vào đời Nùng Trí Cao. Ta
đã thấy rằng (IV/3) Trí Cao được vua Lý Thái Tông tha chết và cấp cho đất
Quảng Nguyên và đất lân cận như Lôi Hỏa, Bình, Tân'*>, Bà, Tư Lang (1041).
Bảy năm sau, Trí Cao làm loạn, chiếm đất V"ậf Ác (TT và VSL, 1048). Bị quân
Lý đánh, Trí Cao chạy vào đất Tống, chiếm đất châu An Đức (TS 495 và TB
167/8a). Năm 1050, Trí Cao lấy động Vật Dương, thuộc châu An Đức, lập
nước Nam Thiên và lấy hiệu Cảnh Thụy (VSL)*^l Theo, ta biết rằng hai động
kia ở giữa Cao Bằng và An Đức ngày nay.
Sau khi Trí Cao mất, Nùng Tông Đán coi đất Vật Ác. Theo lời viên kinh
lược Quảng Tây Hùng Bản tâu năm 1084 thì trong đời Gia Hữu (1057), Tông
Đán đem động Vật Ác nộp cho Tống, cùng các động khác là Lôi Hỏa, Kế
Thành và ô n Nhuận, rồi Tống đổi tên Vật Ác ra châu Thuận An (TB 349/7b
và V/8). Ta còn nhớ rằng bấy giờ, vua Lý Thái Tông đòi Tống trả người và
đất. Vua Tống Anh Tông không chịu trả tụi Tông Đán, nhưng chịu trả hai
châu, và sai Tông Đán coi châu Thuận An mới lập. ,
Nói tóm lại, Lý mất động Vật Ác vào năm 1057, bởi vì Nùng Tông Đán
đem nộp cho Tống; Tống gọi đất ấy là châu Thuận An.
Ta cũng đã thấy rằng cha con Nùng Tông Đán theo Tống, nhưng vẫn là
mối lo cho Tống. Phải đợi năm 1064, Tống Đán mới vào ở đất Tống. Năm ấy
viên coi Quế Châu, Lục sằn, tới vùng Hữu Giang dụ các khê động. Không
những tụi Tông Đán theo, mà còn có tụi Nùng Trí Hội cũng theo. Trí Hội là
dòng dõi Nùng Dân Phú, tri châu Quảng Nguyên đời Nam Hán (IV/3). Đó
là theo lời Lưu So coi Ung Châu (TB 349/7a). Lại theo lời Hùng Bản, trong
đời Trị Bình (1064), Nùng Trí Hội đem động Vật Dương theo Tống, được vua
Tống đổi tên cho động ấy ra châu Quy Hóa (TB 349/7b). Trí Hội rất trung
thành với Tống. Năm 1073, ô n Cảo giúp việc ty kinh lược Quảng Tây có tâu
xin tăng hàm cho. Cảo nói: "Đã có chiếu bổ tụi Nùng Tông Đán và Nùng Trí
Hội làm tướng quân. Nhưng man di không biết chức ấy là gì, chúng muốn
xin một chức ở hàng cao, như phó sứ". Tống Thần Tông ban cho chúng hàm
cung bị khố phó sứ, Tông Đán làm đô giám Quế Châu và Trí Hội coi châu
Quy Hóa (TB 244/3b).
244
