Page 228 - Lý Thường Kiệt

LÝ THƯỜNG KIỆT

muốn gây việc chiến tranh to. Cho nên việc khởi nghĩa ở Quảng Nguyên
cũng tạm bỏ.
Nhưng các quan Tống ở Quảng Nguyên lần lượt chết bệnh. Vua Tống
thương xót, truy ân cho viên quyền phát Vương Cảnh Nhân, viên đô giám
Trương Cát, viên đô giám Dương Nguyên Khanh, viên tuần phán Lưu Tử
Dân (tháng 10, TB 300/9b và 12a), viên kiềm hạt Trương Thuật và viên đồng
tuần kiểm Ngô Hạo (tháng 11, TB 301/4b và 5a). Các người ấy đều chết bệnh
sốt rét ở Quảng Nguyên.

Lính thú thì mỗi năm cắt tới ba nghìn, mà chết năm sáu phần. Đó là lời
của Triệu Tiết nói (TL, TB 300/12b). Vua Tống phải đặt lệ ban tiền tuất cho
con cháu những tử sĩ một cách rất hậu (TB 301/7b).
Cuối cùng, Triệu Tiết cũng nhận rằng không thể giữ được châu Quảng
Nguyên. Nhưng trong triều còn có kẻ luyến tiếc. Vua Tống nói: "Vì Càn
Đức đã phạm thuận, ta mới sai quân đi hỏi tội. Quách Quỳ đã không đánh
lấy được kinh đô nó. Mà nay, Thuận Châu là đất lam chướng. Triều đình
được đất ấy cũng chưa có lợi. Lẽ nào lại còn tự mình xua thú binh vào nơi
nước độc. Một người bị chết, Trẫm còn thương xót, huống chi trong mười

người chết mất năm, sáu" (TCK, xem TB 300/12b). Miêu Thì Trung cũng bàn
nên bỏ, nhưng không muốn chính thức trả lại cho vua Lý. Y nói: "Các đồn
trại thuộc Thuận Châu ở sâu trong đất giặc. Chở lương vào đó rất khó. Thú
binh đóng đó, mười người chết tám, chín. Vậy ta nên bỏ đi. Nhưng mà
Thuận Châu vốn là đất cơ mi của châu Ung, chứ không phải thuộc Giao
Chi" (TB 300/12b).
Vua tôi Tống nhất định trả đất Quảng Nguyên. Chỉ chờ cơ hội có thể
trả mà không mất thể diện mà thôi.
Cơ hội ấy sắp đến. Không lấy sự Tống yêu sách xử tội mình làm giận,
Lý Thường Kiệt sai đem trả một ít tù nhân, gồm đủ gái trai già trẻ.

Các tù nhân ấy được đưa từ Nghệ An về bằng đường thủy. Cửa thuyền
đều bị trát bùn kín. Trong thuyền thắp đèn đuốc luôn, để tù nhân không
biết ngày đêm thế nào, và cũng không thấy đường xá. Mỗi ngày chỉ cho

238