Page 217 - Lý Thường Kiệt
P. 217
Chương XII
KHÔI PHỤC ĐẤT MẤT
1. Tống tổ chức nhượng địa
Tuy không lấy được toàn cõi nước ta; nhưng Tống cũng đã chiếm được
5 châu miền núi: Quang Lang, Tô Mậu, Môn, Tư Lang và Quảng Nguyên.
Trong đó 2 châu Quang Lang và Quảng Nguyên là quan trọng hơn cả.
Quang Lang là cổ họng của châu Ung, và Quảng Nguyên là nơi có tiếng sản
xuất nhiều vàng bạc.
Tống liền tổ chức cai trị các châu ấy. Ngày 25 tháng 2, sau khi triều đình
mừng thắng trận, vua Tống hạ chiếu đổi Quảng Nguyên ra Thuận Châu và
thăng Quan Lang lên hàng huyện. (TB 280/16a).
Ta sẽ thấy rằng Quang Lang ở vào địa thế không thể giữ được, nên
Tống phải bỏ, sau khi Quách Quỳ rút quân. Các châu Tô Mậu và Môn hình
như không được 2 bên chú ý lắm. Còn Thuận Châu, thì được đặt vào hàng
Ung Châu, và có lẽ kiêm quản các châu kia.
Đào Bật liền được bổ coi châu mới ấy (28-2, TB 280/22a). Bật là người
Vĩnh Châu. Xuất thân võ chức. Trước đã từng giúp Dương Điền đánh giặc
Dao ở Hồ Nam. Sau lại có công phủ dụ dân bị loạn Nùng Trí Cao lôi cuốn.
Trong vụ hành quân đánh Lý lần này, Bật đã được giao những trọng chức,
là đi phủ dụ các dân khê động vùng Tả Giang; và mỗi lúc đại quân tiến hay
lui, Bật cũng phải cầm quân chặn hậu (XI/6). Tuy là võ tướng, Bật lại là một
thi sĩ có tài. Lê Quý Đôn có chép trong sách Kiến văn tiểu lục (quyển 4) sáu
bài thơ mà Bật làm trong khi đi tuần thú ở Tả Giang, số là, sau khi ta đã rút
khỏi Ung Châu, Tống lập lại thành Ung. Rồi tháng 5 năm Bính Thìn 1076, bổ
Đào Bật tới coi châu ấy. Quách Quỳ lại sai Bật vào các khê động phủ dụ
227
