Page 221 - Lý Thường Kiệt
P. 221
KHÁNG TỐNG-oòl DẤT
Tuy vậy, vua Tống vẫn sợ quân ta sẽ sang đánh Ung Châu như trước.
Vua viết thư hỏi ý kiến Triệu Tiết: "Giao Chỉ nghịch thuận thế nào? Chúng
sắp vào cống. Thế nào chúng cũng yêu cầu dân miền đã nhượng cho ta. Ta
nên trả lời chóng hay chầy, cho chúng nhiều hay ít?"
Tiết trả lời rất tường tận. Lời bàn như sau:
"Lúc chống quân ta ở sông Phú Lương, Giao Chỉ đã đem tất cả các
tướng giỏi tụ tập lại đó. Thế mà cũng đến nỗi thế cùng, lực quệ, rồi phải xin
hàng. Nay việc binh vừa xong. Nên để binh dừng, dân nghỉ. Nhưng tụi thủ
lĩnh các khê động thuộc Khâm, Liêm muốn dựa vào biên hấn để kiếm lợi.
Chúng trương hoành thanh thế giặc, để làm náo động biên tình. Những kẻ
nhẹ dạ hay nghe và thích kiếm chuyện, lại đồng thanh phụ họa, gây lo cho
phương nam.
Tôi xét thê Giao Chỉ, thây chúng chưa dám động. Ay vì có ba lẽ:
1) Trước đây, Giao Chi lấy tụi Lưu Kỷ làm mưu chủ. Nay tụi ấy đã được
ta bổ làm công chức. Các thuế mỏ vàng, mỏ bạc ở Quảng Nguyên, Tư Lang,
nay đều về ta. Các khê động mới theo ta, nay đều tự chủ và lập đảng riêng
biệt; Giao Chỉ khó lòng mà họp lại được. Huống chi dân miền biên thùy
chống lại chúng, không chịu để chúng hiếp dỗ. Ta đã lấy được phủ ở phía
ngoài đất chúng, như là đã cắt cánh tay phải của chúng. Trong vài năm nữa,
thế chúng vẫn còn chết. Càn Đức nhỏ dại, chính sự phần lớn ở môn nhân
mà ra. Chúng nó còn phải gầm ghè nhau để tự bảo, không rỗi tay để cướp
ta. Đó là lẽ thứ nhất, mà chúng không dám động.
2) Từ kinh thành Giao Chỉ đến biên trại cũ, đường đi mất hơn mười
ngày. Từ trước, giặc tới đó chưa từng có đủ lương ăn. Chúng chỉ nhờ tụi
Lưu Kỷ góp nhặt cấp cho, mà cũng không đủ ăn nửa tháng. Hết rồi thì
chúng cướp đoạt của dân. Cho nên dân rất oán thù. Trước đây, tụi Kỷ liên
lạc với các khê động ở đất ta, và nhờ dẫn đường, nên chúng dám vào cướp.
Nay, phên giậu đều hết sạch. Chúng biết nương tựa vào đâu mà dám dòm
ngó biên thùy?
Từ khi chúng làm phản đến nay, dân bỏ cày đã hai năm. Dân ta cũng
bỏ cày cấy. Lại thêm bị điều động, bị tật dịch, số chết nhiều không kể xiết.
231
