Page 216 - Lý Thường Kiệt

LÝ THƯỜNG KIỆT

Bên cạnh những sự đúng, nói như tướng Tiết và Quỳ, lại có những sự sai, như nói
đến Vũ Nhĩ (tướng ta đời Lý Thái Tông, IV/3). Dư Tĩnh (quan Tống đánh Nùng Trí Cao,
IV/3). Còn tên Hoàng Vĩnh Trinh kia với tên Trinh Vĩnh chắc có liên can.
Sự lạ nhất là trong các tướng Tống, lại có tên Hồng Chân. Nếu kẻ viết thần phả bịa
đặt hoàn toàn thì sao biết có tên Hồng Chân ấy. Nếu y có đọc Tống sử thì sao lại lẫn các
tên người Tống, người ta?
Hoặc là tên Hồng Chân có trong chuyện thần lúc xưa. Nhưng sau, chuyện bị sai
suyễn. Cho nên kẻ viết lại thần phả lầm lẫn, nhưng vẫn giữ được tên Hồng Chân.
Vì lẽ ấy, ta có thể ngờ rằng thần Linh Lang tức là hoàng tử Hoằng Chân. Nhưng còn
có hai lẽ làm ta thêm tin thuyết ấy. về đường ngữ học, tên H o à n g L a n g chép ở thần phả
rất có thể là biến âm của Hoằng Chân hay Hồng Chân. H o à n g và H o ằ n g gần nhau, sự ấy
đâ rõ. Còn la n g và ch ân , tuy bề ngoài tưởng xa, nhưng thật là gần. Âm CH là biến âm của
TR mà TR là biến âm của TL, và TL lại biến ra L. Ví dụ: C h àm là T rà m , là T lă m là L am , và
C h èm là T rèm là T ỉèm là L iêm (Từ Liêm). Cũng theo luật ấy mà C h ân biến ra L an g. Nói tóm
lại, tên Hoằng Chân đã biến ra H o à n g L a n g ở thần phả.
Đó là một lẽ. Lẽ thứ hai là sự Hoàng Lang hiện ra rắn rồi lặn xuống hồ có thể là cách
tượng trưng sự Hoằng Chân chìm xuống sông mà chết.
Ta có thể tin một phần rằng hoàng từ Hoằng Chân đã được thờ ở đền Voi Phục. Có lẽ
vì tử tiết nên được biệt đãi, được thờ ở trong thành Thăng Long. 4.
'* Sách VSL có chép K iều V ăn T ư , nói y được cất làm chức thượng lâm quốc sĩ sư vào
năm 1100. Không biết có phải là Kiều Văn ưng làm chức V ăn tư s ứ mà VSL chép lầm hay
không. 6.

226