Page 174 - Lý Thường Kiệt

LÝ THƯỜNG KIỆT

Đến lúc chiến hạm chúng tới bờ bể ta, đại quân chúng tới gần thành ta,
thì như là đến chỗ không người. Quân ta không lo dự bị chống lại chút nào.
Quân giặc đến đâu, thành ấp đều bị vét sạch. Cướp của cải, bắt con gái, đàn
bà. Chúng tham lam rất mực, tha hồ làm khốc hại. Tôi nghe chuyện mà đau
lòng..."
Đoạn thứ hai rất dài, bàn về tương lai, và việc sửa soạn đánh ta. Sau
đây, sẽ rút lấy đại ý mà thôi:
"Nhưng đó là chuyện cũ. về tương lai tôi xin hiến 9 điều:

1) Nay các vùng Hoài, Điện (kinh), Lưỡng Chiết, Giang Đông, Giang
Tây, Hồ Nam, Hồ Bắc đều bị đói kém. Vậy nên dùng mẹo mà chế giặc, chớ
nên dùng binh. Nên chọn hai thú thần rất giỏi để trấn thủ hai nơi Quảng
Châu và Quế Châu, hãy chọn lọc kẻ giúp việc cho kỹ để trị dân. Đem cấm
binh giữ các lộ Kinh Hồ. Mộ thổ đinh để giữ thành ấp gần biên thùy. Đóng
trại ở các chỗ yếu hại, để cứu lẫn nhau. Làm như thế, thì giặc thôi không
dám dòm ngó đất ta nữa.
Đó là thượng sách. Nhưng nếu nghĩ rằng đã cất quân đi thì không lui
được, tôi cũng xin hiến những điều sau, gọi là trung sách:

2) Giặc vào cướp, đã trở về sào huyệt được mấy tháng rồi. Tuy triều
đình đã thưởng công, suy ân, nhưng còn thiếu. Nên ban lời an ủi xuống
Kinh Hồ, Quảng Nam để tỏ lòng thương xót của bệ hạ. Nên tha thứ cho kẻ
có tội để cho lại tốt không có lòng phản trắc. Nên thưởng các tù trưởng để
chiêu dụ khê động. Nên chôn cất tàn cốt, tế tiếu vong hồn.
3) Sáu lộ đông nam bị đói. Quan không có tiền cứu giúp. Lại thêm các
phép thanh miêu, trợ dịch, thị dịch, làm dân khốn khổ vì việc đài tải. Trước
hết, xin bỏ phép trợ dịch ở bốn lộ Kinh Hồ nam và bắc, Quảng Nam đông
và tây, và quay lại cựu chế, để gọi là tuyên bố đức trạch.

4) Giặc không đông và không đủ mưu trí bằng Trung Quốc. Sở dĩ
chúng dám phạm đất ta, là vì chúng ỷ thế núi bể hiểm, rừng bụi rậm. Nhân
ta không phòng bị, chúng mới được mãn ý. Nay tôi nghe rằng đất Giao Chỉ
hiểm trở, đường rừng khó qua. Năm trước, chúng đem voi vào cống, có dọn

184