Page 170 - Lý Thường Kiệt

LỶ THƯỜNG KIỆT

An Thạch muốn cho Triệu Tiết làm thống soái, vua theo ý Ngô Sung, lại
cử Quách Quỳ (VIIỰl). Tiết đã miễn cưỡng cử Quỳ và xin làm phó. Cho nên
hai tuớng bất hòa, đến ]iỗi hiệu lệnh bất nhất. Tiếng vang về đến triều đình.
Đến lúc đại quân Tống sắp vào nước ta mà liai tướng vẫn còn cãi cọ (X/5).
Khi tin ấy báo về triều, vua Tống phê rằng: "Quỳ, Tiết phải biết rằng triều
đình đã giao cho trọng trách. Thế mà ta nghe rằng các ngươi bàn luận,
thường không ăn ý nhau. Vậy, phàm việc gì cũng phải theo lệnh trên; trong
khi thương nghị, chớ có giằng co nhau" (21-10, G. Th, DL 20-11; TB 278/9a).
Sách TB chép lại chuyện này có thêm rằng: "Nguyên Quỳ với Tiết vẫn
thích nhau, cho nên Tiết mới cử Quỳ. Nhưng lúc gặp nhau, bàn nhiều
chuyện, Quỳ bị Tiết cãi. Lại có hoạn quan Lý Thuấn Cử tức Tiết đã gạt bỏ
hoạn quan Lý Hiến, cho nên cũng ghét Tiết".

Các đại thần khác, thấy vua không hỏi ý kiến triều đình, đều lấy làm
bất mãn. Chúng nhao nhao bàn bạc, dâng sớ, hoặc để can gián, hoặc để hiến
mưu. Đến nay còn vài bài luận về việc chinh nam, trong đó có hai bài rất dài
bàn đủ mọi lẽ; một bài của tiến sĩ Triều Bổ Chi (VKT 9), và một bài của đại
thần Trương Phương Bình (VKT 9 và TB 276/18b). Sau đây sẽ lược ý hai bài ấy.
11. Ý kiến Triều Bổ Chi

Triều Bổ Chi là một văn thần; thấy dư luận xôn xao, ai cũng muốn dâng
mưu kế, nên cũng dâng sớ. Tuy lời văn sáo, lý luận suông, nhưng sớ ấy cũng
cho ta biết một vài điều về tình hình binh bị Tống. Triều Bổ Chi lại là người
độc nhất bàn đến những cớ có thể làm cho quân Tống có thể thất bại. Những
cớ ấy sau này sẽ thành sự thật. Bài sớ rất dài. Sau đây chỉ lấy đại ý mà thôi.
Bổ Chi muốn chứng rằng xuất quân chắc được, mà cũng có thể không
thành công. Mặt nào, y cũng viện ra lý; mà mặt nào cũng tìm vừa đủ 5 lý.

A. Dánh chắc được, vì những lẽ sau:
1) Giao Chỉ đã cướp đất Tống, Tống đem quân đi hỏi tội là có danh
nghĩa.
2) Bầy tôi Tống đều trung thành và có nghĩa khí. Xem chuyện Tô Giàm
thì rõ (VII/8).

180