Page 173 - Lý Thường Kiệt
P. 173
KHÁNG TỐNG - ĐÒI ĐẤT
"Đó là kế lo cho trăm đời".
Kể ra lý luận chính trị Triều Bổ Chi đã rất cao, mà óc thực dân y cũng đã
mạnh!
12. Ý kiến Trương Phương Bình
Sau đây sẽ tóm tắt bài thứ hai, mà Trương Phương Bình đã dâng vua
hồi tháng 6, trước khi quân Tống tập trung tại Ung Châu. Bài này tóm tắt
mọi phương diện của cuộc chiến tranh Lý Tống bấy giờ: cớ ta đánh Tống,
việc ta tấn công Quảng Tây, kế hoạch Tống báo thù, và dư luận của phái
phản đối Vương An Thạch.
Trong khoảng đầu, Phương Bình nói việc Lý đánh Tống:
"Từ đời Lý Nhật Tôn, Giao Chỉ bỏ việc cống. Triều đình đã rộng lượng
tha cho, không hỏi tội. Biên thần đã cẩu thả sao nhãng sự canh phòng. Tụi
hung hãn, ữộm cướp, có kẻ bị giam đày mà bỏ trốn. Binh cũng có đứa
ngang ngạnh, bỏ trốn sang giúp giặc. Cho nên Càn Đức mới dám trái vương
mệnh, dùng nhiều người Hoa.
Vả, ngày trước (đời Lê Hoàn), triều đình sai sứ (Lý Cảo) đến Giao Chi.
Sứ đã thấy trong thành chúng không có dân cư; chi có phủ xá ẩm thấp, vài
trăm khu nhà gianh để lính ở. Binh khí chỉ dùng cung nỏ, còn mộc bài,
thuẫn, thương, trúc thương, chúng hèn không dùng nổi. Thế lực chúng
không đáng làm cho Trung Quốc sợ. Cho nên ta đã khinh dể.
Trong đời Cảnh Đức (Tống Chân Tông 1004-1008), họ Lý trộm chiếm bờ
cõi (thật ra Lý lên ngôi năm 1010). Từ đó đến nay đã hơn 70 năm. Người
nước ta lâu ngày không đến đó, nên không biết tình hình hư thực thế nào.
Nay nghe nói kinh đô chúng có thành, hào mấy từng; binh lực, dân chúng
sung túc. Chúng lại đánh được các nước nhỏ lân bang. Thế lực chúng, so với
trước, thì mạnh hơn nhiều.
Thế mà, biên lại quen thói cũ, vẫn khinh thường, không lo. Cho nên
mới sinh sự. Man dân có đứa hung hãn, làm cho Giao Chỉ không chịu nổi.
Giao Chỉ tố cáo thì không nghe; gửi thư kêu thì không chịu nhận. Sự tình
ủng tắc, chứa thành oán giận.
183
