Page 177 - Lý Thường Kiệt

KHÁNG TỐNG - oòl DAT

chưa ra ngoài Lĩnh, còn đóng đợi lại ở Đàm Châu, thì vì Hồ Nam đã bị đói,
lương thảo sẽ khó lòng biện; ở đó lâu, sự vận tải rất tốn. Nhưng nếu cứ tiến
ra ngoài Lĩnh, thì sợ chướng độc làm cho người và ngựa, chưa dùng, đã ốm.
9) Từ trước, mỗi lúc bản triều có việc biên phòng, từng sai quần thần
bàn bạc một cách rộng rãi. Nay, muốn đánh Giao Chỉ, ta đem mười vạn
quân đi, phải trải qua nhiều nguy hiểm. Lợi hại như thế rất lớn. Thế mà bệ
hạ tự định trước một mình. Tuy quốc luận cũng đồng ý, nhưng xin cứ hỏi ý
kiến các quan trong ngoài, các cận chức, để cho rộng lời bình luận. Làm như

thế, không những sẽ biết được ai hay giỏi, và sẽ làm yên lòng quân, lòng
dân, mà lại còn có thể tìm được những kế hoạch hay nữa".
Lời bàn của Trương Phương Bình rất là xác đáng, trừ sự mong đợi dân
ta chia bè đảng là sai. Sự thi hành phần lớn cũng hợp với lời bàn. Duy chỉ về
việc dùng quân miền bắc, việc hoãn kỳ xuất quân, thì không thay đổi ý đã
định. Vả các tướng sẽ rất phân vân về việc nên đánh chóng hay không.
Quánh Quỳ chù chừ, do dự. Triệu Tiết biện lương không đủ. Lại thêm lam
chướng giết quân Tống và quân ta chống cự dũng cảm. Cho nên, tuy sửa
soạn chu đáo, kế hoạch hợp lý, nhưng cuối cùng cũng khiến quân Tống
xuất trận phải thất bại chua cay.

Chú thích:

’ Cựu vương Chiêm Thành nói đây là vua Chiêm bị kẻ khác tranh ngôi, nay đã chạy
sang nước ta. Sử ta không chép việc này. Nhưng TB 252/22b và TS 489 đều có chép: ngày
c. Dn tháng 4 năm G. Dn 1074, Giao Chỉ quận vương Lý Càn Đức dâng biểu nói: "Tháng
10 năm ngoái, trại Định Phiên thuộc Nam giới trình rằng quốc vương Chiêm Thành đem
hơn ba nghìn lính và vợ con, cưỡi thuyền đến xin hàng. Tháng Giêng năm nay đâ đến
đạo tôi (nước tôi), cúi đầu xin phục". Vua Tống trả lời bảo bằng lòng nhận hàng. TS chép
sơ lược hơn một chút.
Theo Maspéro trong sách L e R o ya u m e du C h am pa, bia Chàm ở đền Ponagar (Nha
Trang) có nói đến chuyện ấy, và vua chạy sang hàng vua Lý, chính là Chế Củ hay là
Rudravarman III bị Lý Thường Kiệt bắt được rồi tha, 5 năm về trước. 2.
^ Xem chú thích 1 ở chương VII và lời tâu của Trương Phương Bình (IX/12). Vả trong
các triều đại nước ta, sau này cũng thường hay dùng những người Trung Quốc giúp;

187