Page 179 - Lý Thường Kiệt

Chương X

XÂM LĂNG ĐẠI VIỆT

1. Thế thủ ta
Trong nửa năm đầu, Tống sửa soạn đưa quân sang đánh Lý. Đến mùa
thu, bắt đầu kéo xuống Ung Châu. Tháng 11, mới đưa quân vào cõi đất Việt.
Sự chuyển quân kéo dài hơn 6 tháng. Lại thêm ở triều Tống, Ngô Sung thay
Vương An Thạch, có ý muốn hòa, cho nên tướng Tống đến cuối năm Đinh
Tỵ (1077) mới bắt đầu đem quân vào Việt. Trong thời gian dài ấy, Lý
Thường Kiệt đã sắp đặt thế thủ sẵn sàng.

Từ tháng 3, quân ta đã rút về nước (TB 277/4b). Lý Thường Kiệt sửa soạn
các phòng tuyến để phòng bị cuộc Tống tổng phản công. Tuy không có sách
nào nói rõ đến mặt trận của ta, nhưng theo những chi tiết kể trong các mục
sau, ta có thể biết được đại cương của chiến lược phòng thủ ấy. (IX/7).
Mục tiêu thứ nhất của Tống tự nhiên là chiếm kinh thành Thăng Long.
Phá lâu đài, cung điện, đối với các vua chúa đời xưa, tức là phá nước. Vả toàn
quân tinh nhuệ là để bảo vệ kinh thành. Phá được đô, tức là đã đánh tan
quân tinh nhuệ, và nếu còn các đạo quân khác, thì tiêu diệt cũng dễ dàng.

Với tín ngưỡng và luân lý của ta xưa, lăng tẩm của tổ tiên vua can hệ
không khác gì kinh đô. Mục tiêu thứ 2 của Tống chính là phá các lăng tẩm
nhà Lý. Lăng miếu các vua Lý đều ở Thiên Đức, làng Đình Bảng, phủ Từ
Sơn ngày nay; vậy gần biên giới hơn Thăng Long.
Che chở cho kinh thành và lăng miếu nhà Lý, có con sông Nam Định,
tức là sông Cầu ngày nay. Vả chăng đồng ruộng phì nhiêu của nước Việt
hầu hết ở phía nam sông ấy. Quân Tống ốm vì rừng núi, đói vì hết lương,
chỉ mong tiến mau đến chỗ đồng bằng, nước lành, lúa tốt.

189