Page 164 - Lịch Sử Văn Minh Thế Giới

Năm 136 TCN, chấp nhận ý kiến của Đổng Trọng Thƣ, Hán

Vũ Đế đã ra lệnh "bãi truất bách gia, độc tôn Nho thuật" (bỏ các

phái khác đề cao một mình phái Nho). Từ đó Nho gia bắt đầu trở

thành hệ tƣ tƣởng chính thống của xã hội Trung Quốc.

Đến Đổng Trọng Thƣ, học thuyết Nho gia đƣợc phát triển

thêm một bƣớc, nhất là về tƣ tƣởng triết học và đạo đức.

Về triết học, Đổng Trọng Thƣ có hai điểm mới đó là thuyết

"thiên nhân cảm ứng" tức là quan hệ tác động qua lại giữa trời và

ngƣời, đồng thời dùng âm dƣơng ngũ hành để giải thích mọi sự

vật.

Đổng Trọng Thƣ khẳng định: "Trời là thủy tổ của muôn

vật cho nên bao trùm tất cả không có ngoại lệ". Trong muôn

vật, do tinh túy của trời đất sinh ra, không gì quý bằng con

người. Giữa trời và người lại có mối quan hệ qua lại. Khi

quốc gia sắp bị hư hỏng về sự mất đạo, trời đem tai biến để

trách bảo. Đã trách bảo mà người không biết tự xét, trời

đem quái dị để làm cho sợ hãi. Thế mà người vẫn không biết

đổi thì sự bại vong mới đến". Ngược lại, sự cố gắng hết sức

của con người cũng có thể tác động đến trời.

Đồng thời Đổng Trọng Thƣ còn dùng thuyết âm dƣơng ngũ

hành để kết hợp với thuyết trời sinh vạn vật của ông do đó ông

cũng phát triển thuyết âm dƣơng ngũ hành thêm một bƣớc.

Ông cho rằng: "Giữa trời đất, có hai khí âm dương bao

trùm lấy con người giống như nước thường ngập con cá,

chỗ khác với nước là có thể thấy và không thể thấy mà

thôi". Trong hai yếu tố âm dương, Đổng Trọng Thư quyết

đoán rằng trời trọng dương, không trọng âm.

Đối với ngũ hành, Đổng Trọng Thƣ nêu ra quy luật là liền

nhau thì sinh ra nhau, cách nhau thì thắng nhau.