Page 163 - Lịch Sử Văn Minh Thế Giới

Điểm nổi bật nhất trong đƣờng lối nhân chính của Mạnh Tử

là tƣ tƣởng quý dân. Ông nói: "Dân quý nhất, đất nƣớc thứ hai,

vua thì coi nhẹ." Quý dân là phải chăm lo đến đời sống của dân

tức là phải đảm bảo ruộng đất cày cấy cho dân, phải thuế nhẹ,

không đƣợc huy động nhân dân đi phu trong các vụ mùa màng

để nhân dân đƣợc no đủ. Đồng thời phải chú ý bảo vệ tính mạng

của dân tức là không đƣợc gây chiến tranh. Kẻ nào gây chiến

tranh thì phải xử bằng cực hình.

Chủ trƣơng thứ hai trong đƣờng lối chính trị của Mạnh Tử

là thống nhất. Mục đích của chủ trƣơng này là muốn chấm dứt

chiến tranh giữa các nƣớc thời Chiến Quốc để toàn Trung Quốc

đƣợc thái bình; vì vậy, biện pháp để thực hiện việc thống nhất

không phải là chiến tranh mà là nhân chính. Theo Mạnh Tử, nếu

có ông vua nào không thích giết ngƣời mà thi hành nhân chính

thì mọi tầng lớp trong xã hội đều muốn đƣợc sống và làm việc

trong đất nƣớc của ông vua ấy, do đó ông vua ấy có thể thống

nhất đƣợc thiên hạ.

Bên cạnh việc chăm lo đời sống của nhân dân, Mạnh Tử chủ

trƣơng phải chú ý mở rộng việc giáo dục đến tận nông thôn mà

trƣớc hết là để dạy cho học sinh cái nghĩa hiếu, lễ.

Nhƣ vậy, trong đƣờng lối trị nƣớc của Mạnh Tử có những

đề xuất rất đáng trân trọng, nhƣng thời Chiến Quốc là thời kì

đang diễn ra cuộc chiến tranh để thôn tính lẫn nhau nên chủ

trƣơng của Mạnh Tử bị coi là viển vông không sát thực tế nên

cũng không đƣợc các vua chấp nhận.

- Đổng Trọng Thư (179-104 TCN)

Sau khi nƣớc Tần thống nhất Trung Quốc, triều Tần tiếp tục

sử dụng tƣ tƣởng Pháp gia làm đƣờng lối trị nƣớc, vì vậy triều

Tần sớm bị lật đổ.