Page 158 - Lịch Sử Văn Minh Thế Giới

thay thời Hoàng Đế, triều Thương thay triều Hạ, triều Chu

thay triều Thương.

Đến thời Tây Hán, thuyết Âm dƣơng Ngũ hành còn đƣợc

Đổng Trọng Thƣ bổ sung, do đó càng có ảnh hƣởng lâu dài

trong tƣ tƣởng triết học Trung Quốc và kể cả Việt Nam chúng ta.

b) Nho gia

Nho gia là trƣờng phái tƣ tƣởng quan trọng nhất ở Trung

Quốc. Ngƣời đặt cơ sở đầu tiên của Nho gia là Khổng Tử, sống

vào thời Xuân Thu. Về sau Mạnh Tử (thời Chiến Quốc), Đổng

Trọng Thƣ (thời Tây Hán) đã phát triển học thuyết này làm cho

Nho học ngày càng thêm hoàn chỉnh.

- Khổng Tử (551-479 TCN)

Khổng Tử tên là Khâu, hiệu là Trọng Ni, ngƣời nƣớc Lỗ (ở

tỉnh Sơn Đông ngày nay). Ông là một nhà tƣ tƣởng lớn và là một

nhà giáo dục lớn đầu tiên của Trung Quốc cổ đại. Khổng Tử có

làm một số chức quan ở nƣớc Lỗ trong mấy năm, nhƣng phần

lớn thời gian trong cuộc đời của ông là đi đến nhiều nƣớc để

trình bày chủ trƣơng chính trị của mình và mở trƣờng để dạy

học. Tƣơng truyền, số học trò của Khổng Tử có đến 3.000

ngƣời, trong đó có ngƣời thành đạt, sử sách thƣờng gọi là thất

thập nhị hiền.

Đồng thời với việc dạy học, Khổng Tử còn chỉnh lí các sách

Thi, Thư, Lễ, Nhạc, Dịch, Xuân Thu, trong đó sách Nhạc bị thất

truyền, 5 quyển còn lại về sau trở thành 5 tác phẩm kinh điển

của Nho gia đƣợc gọi chung là Ngũ kinh.

Những lời nói của Khổng Tử và những câu hỏi của học trò

của ông đƣợc chép lại thành sách Luận ngữ. Đó là tác phẩm chủ

yếu để tìm hiểu tƣ tƣởng của Khổng Tử.