Page 154 - Lịch Sử Văn Minh Thế Giới

rồi thả nổi trên bát nƣớc gọi là "thủy la bàn", hoặc treo kim nam

châm bằng một sợi tơ ở chỗ kín gió.

La bàn đƣợc các thầy phong thủy sử dụng đầu tiên để xem

hƣớng đất. Đến khoảng cuối thời Bắc Tống, la bàn đƣợc sử dụng

trong việc đi biển. Khoảng nửa sau thế kỉ XII, la bàn do đƣờng

biển truyền sang Arập rồi truyền sang châu Âu. Ngƣời châu Âu

cải tiến thành "la bàn khô" tức là la bàn có khắc các vị trí cố

định. Nửa sau thế kỉ XVI la bàn khô lại truyền trở lại Trung

Quốc.

6. Tƣ tƣởng và tôn giáo

Lịch sử tƣ tƣởng Trung Quốc rất phong phú. Từ rất sớm,

ngƣời Trung Quốc đã đƣa ra những quan điểm để giải thích thế

giới. Đến thời Xuân Thu - Chiến Quốc, chiến tranh loạn lạc xảy

ra triền miên, các nhà tƣ tƣởng Trung Quốc quan tâm trƣớc hết

đến việc tìm kiếm đƣờng lối tối ƣu bảo đảm cho đất nƣớc đƣợc

ổn định, thống nhất, nhân dân đƣợc an cƣ lạc nghiệp. Học thuyết

của các nhà tƣ tƣởng ấy đã đặt cơ sở cho việc hình thành các

trƣờng phái tƣ tƣởng của Trung Quốc thời cổ trung đại, trong đó

quan trọng nhất là các phái Nho gia, Đạo gia, Mặc gia, Pháp gia.

a) Âm dương - Bát quái - Ngũ hành - Âm dương gia

Âm dƣơng, bát quái, ngũ hành là những thuyết mà ngƣời

Trung Quốc nêu ra từ thời cổ đại nhằm giải thích nguồn gốc của

vạn vật.

Từ những nhận thức rút ra đƣợc trong cuộc sống thực tế,

ngƣời Trung Quốc cổ đại cho rằng, trong vũ trụ có hai yếu tố cơ

bản là âm và dƣơng. Dƣơng có các tính chất nhƣ: giống đực, ánh

sáng, nóng, hoạt động, rắn rỏi… Âm thì có các tính chất ngƣợc

lại nhƣ: giống cái, bóng tối, lạnh, thụ động, mềm mỏng v.v... Âm