Page 70 - Huế Trong Tôi

ĐÀO NGUYÊN PHổ
TẤM GƯƠNG NGHĨA LIỆT vì DÂN, vì N ư ớ c

Đào Nguyên Phổ smh năm Tân Dậu (1861), đúng 3
năm sau khi hạm đội Pháp do Phó đô đốc Rigault de
Genouilly chi huy nổ súng tâh công cửa biển Đà Nang,

dúnh thức xâm luợc Việt Nam (1858). ông lớn lên tại một
làng quê - làng Thuợng Phán, tổng Đông Tmc, huyện
Quỳnh Côi, tinh Thái Bình (nay là thôn Thuợng Phán xã
Quỳnh Hoàng, huyện Quỳnh Phụ), rồi học với cha tại nhà,
và ngay khoa thi năm Bính Tý (1877) đã đỗ Cừ nhân, lúc
mói 17 tuổi.
Thời kỳ Đào Nguyên Phổ sinh ra, lớn lên, đi học và

thành đạt là một thời kỳ rối loạn của lịch sừ Việt Nam,
đuợc đárứi dâ'u bởi rửìiều sự kiện tiêu biểu: Năm 1862,
trước áp lực quân sự của thực dân Pháp, triều đình Huế
phải ký Hiệp ước Nhâm Tuất ngày 5-6-1862 cắt ba tỉnh
Đông Nam Kỳ (Gia Định, Định Tường, Biên Hòa) cho
Pháp, tạo điều kiện cho chúng tới giữa năm 1867 đáiìh
chiếm luôn ba tỉnh Tây Nam Kỳ (Vĩnh Long, An Giang,
Hà Tiên), nuốt gọn toàn bộ Nam Kỳ lục tinh, để rổi 10
năm sau trên đà thắng thế lại ngang ngược kéo quân ra

68