Page 67 - Huế Trong Tôi

Trận đánh oanh liệt và mưu lược cuối cùng trước khi

nghĩa quân tan rã là trận Vụ Quang (Hưong Khê)k Từ
cuối tháng 3-1894, trước tình hình quân Pháp vừa tăng
cường khủng bố, dồn hết lực lượng bao vây càn quét, đại
bản doanh của nghĩa quân phải di chuyển nhiều noi,
cuô'i cùng rút về núi Vụ Quang (núi Quạt). Chính tại nơi
đây, nghĩa quân Phan Đình Phùng đã đánh thắng một
trận lớn. ông cho quân lên rừng chặt cây gỗ lớn đóng kè
chặn đầu nguồn nước lại và chuẩn bị sẵn nhiều cây gỗ
lớn, đợi khi giặc ổ ạt vượt đoạn sông đã cạn để mở đợt
tâh công vào căn cứ nghĩa quân, ông ra lệnh cho quân

phá kè gỗ trên nguồn. Nước từ phía đầu nguồn đổ
xuống ào ào, kéo theo những cây gỗ lớn đã có sẵn trên
lòng sông. Quân giặc phần bị nước cuốn bâ't ngờ, phần bị
gỗ lao vào người, lại bị nghĩa quân phục kích sẵn hai bên
bờ sông ra đánh quyết liệt nên bị chết râ't nhiều.
Trận đánh thắng ở Vụ Quang xảy ra vào ngày 17-10-1894
có gây thêm phâh khởi cho nghĩa quân và đổng bào, nhưng
sau đó nghĩa quân cũng không gượng lại được, quân sô'
ngày càng giảm sút, lực lượng ngày càng suy yêu, nhâ't là
từ sau khi chủ tướng họ Phan bị thương trong một trận
chiến và hy sừứì sau đó (ngày 28-12-1895).
Khởi nghĩa Phan Đình Phùng cuối cùng thất bại vào
năm 1896 vì nhiều nguyên nhân, chủ yếu vì chưa liên kết,
tập hợp được lực lượng dân tộc trên quy mô rộng cả

1. Vùng Vụ Quang xưa thuộc huyện Hưong Khê, nay là huyện
Vụ Quang, tinh Hà Tĩnh.

65