Page 180 - Hai Bà Trưng

thường có 17 đến 18 viên. Miệng bát "kín" bánh xung
quanh, giữa để rỗng lòng, khoảng bằng trôn cái chén
uống nước. Chỗ rỗng này sẽ là nơi ban tu lễ rót mật vào
khi dâng cúng. Nưốc mật gồm có hồi, quế, Tò ho (thảo
quả) rang vàng, tán nhỏ, trộn mật rồi đun chín. Nưốc
này lọc qua vải rồi bỏ bã. Nước mật trong như hổ phách
đậm, sánh, ngọt, thơm là đạt yêu cầu.
Xung quanh miệng bát có buộc một cái lạt giang
để giữ cho nửa chiếc bánh chòm ra miệng bát, giống
như cánh sen xoè ra vậy. Bánh đưỢc kín lên 17 bát,
trong đó có hai bát đặc biệt để dâng vào hậu cung
cúng Hai Bà. Một bát được dâng cúng quan giám trai
ở nhà chứa. Các cụ quan niệm quan giám trai là người
kiểm soát lễ vật, ngài được thử bánh (lễ vật) trước khi
dâng lên nhà vua.
Lễ quan giám trai xong, lúc này khoảng 5 giờ
sáng, bánh đưỢc xếp vào quả ván chay. Quả ván chay
gồm tầng đế và bôn tầng ngăn, trên cùng là nắp quả.
Quả hình tròn làm bằng gỗ, đường kính 70 - 80cm,
sơn then, có trang trí vân mây nhũ vàng. Tương
truyền, quả ván chay đã có từ xa xưa. Thời trước cách
mạng tháng Tám, sau khi hoàn tất thủ tục với quan
giám trai, 17 bát bánh xếp vào quả chay, rồi các phù
giá khiêng ngay ra đền, làm lễ cùng vối quả ván mặn.
Quả ván mặn hình vuông, sơn then, chứa lễ mặn do
một nhà chứa thứ hai trong làng chuẩn bị. Song ngày
nay, do việc chọn lựa 2 nhà chứa có nhiều nhiêu khê
nên việc làm lễ mặn và chay đều được tập trung ở một

181