Page 185 - Hai Bà Trưng

duy nông nghiệp cổ của cư dân vùng cửa sông Hát.
Cùng vâi tục làm bánh trôi cúng, tục lâ'y nưốc sông về
làm lễ mộc dục, tục làm lễ cầu mưa khi tròi đại hạn,
tục cúng thần nông, cúng lúa mối, các trò chơi cờ bởi,
đánh phết... trong ngày hội là những ánh xạ của lễ
nghi nông nghiệp vào trong sinh hoạt văn hoá tín
ngưỡng của cư dân vùng làm nông nghiệp lúa nước nói
chung và người dân Hát Môn nói riêng. Làm bánh
cúng cẩn trọng với niềm tin gói ghém vào đó những
ước muôn phồn thực, nhân khang vật thịnh, phong
đăng hoà cốc chính là bộc lộ mơ ưốc ngàn đời của
người dân không chỉ ở vùng dọc sông Hát (sông Đáy)
mà còn của cả vùng châu thổ Bắc Bộ, cũng như cư dân
vùng Đông Nam Á nói chung. Tín ngưỡng về cầu nước,
cầu màu, mong nưốc, mẹ nước, nữ thần bảo trỢ nông
nghiệp... là tín ngưỡng cổ xưa mà nhân dân Hát Môn
vẫn còn lưu giữ được trong các nghi lễ thờ cúng nhân
vật lịch sử Hai Bà Trưng. Ân tàng dưới việc thờ cúng
hai Bà là những lốp văn hoá sốm hơn, gắn với thòi kỳ
sản xuất chưa phát triển, con người còn chịu nhiều
chi phôi của thiên nhiên hoang dã.
Bóc tách các lớp văn hoá đã chồng xếp, lắng đọng
quanh một nhân vật lịch sử Việt đầu tiên đưỢc trở
thành nhân thần, dành cho người dân thờ cúng. Đúng
hơn, đó là hai nhân vật lịch sử: Bác Hồ - bà Trưng Trắc
và bà Trưng Nhị là một việc không dễ dàng vì thời gian
đã xa và hệ thống thư tịch còn rất hạn chế. Tuy nhiên,
thông qua một số ít tư liệu và thực tế chúng tôi đã có ít
nhiều thu lượm và bước đầu đưa ra kết luận sau:

186