Page 67 - Giáo Dục Và Đào Tạo Chìa Khóa Của Sự Phát Triển
P. 67
Giáo dục và đào tạo - Chìa khoá của sự phát triển
Thách thức nổi bật của giáo dục Việt Nam là: nhu cầu phát
triển và hiện đại hoá giáo dục rất cấp thiêt, song ngân sách của
Nhà nước có hạn, mức huy động tài chính từ ngưòi dân còn hạn
chê do đời sống dân cư còn thấp.
Vấn đề nổi bật nhất là chế độ học phí đại học, do học phí
tiểu học và trung học về bản chất sẽ cần được bao cấp trực tiếp
nhiều hơn. Theo khung học phí đại học, sinh viên hệ chính quy
trưòng công lập đóng học phí 1,8 triệu đồng/năm. Nguồn học phí
này sẽ được sử dụng với tỷ lệ như sau: 45% cơ sở vật chất, 35%
thù lao giáo viên, 20% quản lý. Thực tế, học phí thu được chỉ đủ
trả thù lao cho giáo viên nên sinh viên không thể hưởng thụ cơ
sở vật chất tốt, trang thiết bị hiện đại, giáo trình tiên tiến, và rất
ít được thực hành. Với việc thu một phần học phí như hiện nay,
giáo dục đại học sẽ rất khó có nguồn lực để hiện đại hóa.
Nhìn về bề ngoài, việc thu một phần học phí là chính sách
có lợi cho người đi học, nhưng đi sâu vào phân tích, chế độ sinh
viên chỉ phải trả một phần học chính là một tồn tại quan trọng
trong chế độ tài chính đại học của Việt Nam. Xét cho cùng, người
dân sẽ luôn phải trả toàn bộ chi phí cho việc học hành của họ,
cho dù là trực tiếp (đóng học phí), hay gián tiếp (nộp thuê tạo
thành ngân sách nhà nước). Việc quy định mù mờ “học sinh phải
trả một phần học phf’ khiến cho chế độ học phí trở nên không
minh bạch và nguồn lực đầu tư cho giáo dục kém hiệu quả.
Các loại học phí đều cần phải được xác định trên cơ sở hạch
toán đầy đủ toàn bộ chi phí. Trên cơ sỏ hạch toán đầy đủ như
vậy, sẽ làm rõ phần ngưòi học phải trả và phần Nhà nưốc dùng
tiền thuế để trợ giúp cho việc học của người dân. Phải gắn kết 2
phần: phần người học trả và phần ngân sách nhà nước chi trong
một tổng thể chi phí. Học phí được quy định ở mức thấp thì cũng
có nghĩa là ngân sách nhà nước phải cấp nhiều hơn, và ngược lại.
65