Page 83 - Được Học Và Thuốc Thiết Yếu
P. 83
NỘI DUNG
I. ĐẠI CƯƠNG
1. Định nghĩa.
Sulíamid là tên chung để chỉ những thuốc kháng khuẩn diều chê bằng phương pháp
tống hợp hóa học, dẫn xuất của sulíanilamid, sulỉamid không trực tiêp diệt khuẩn mà
chi ngăn cản kiềm chê khá năng phát triển của vi khuẩn, làm vi khuẩn yêu đi và bị
tiêu diệt trước sức đề kháng của cơ thế.
2. Tác dụng.
Sultamid có cấu trúc cơ bdn gần với acid para - amino benzoic (PABA) mà acid này
là thành phẩm cần để giúp vi khuẩn tồn tại và sinh sản. Nliư vậy, rất có thể vi khuẩn
"ăn nhầm" phải sullamid (vì tưởng là PABA) hậu quả là vi khuẩn ngừng sinh sản.
Do có tranh chấp giữa PABA với sulíamid, nên nồng độ sullamid ở nơi bị nhiễm
khuẩn của cơ thể mà quá thâp (dùng không đủ liều), không đủ lấn át PABA thì PABA
thắng thế, do đó ta coi sullamid chỉ là thuôc kìm khuẩn.
Vi khuẩn có thể kháng sullamid do giảm tính thấm vđi thuôc này hoặc vi khuẩn
tăng sản xuất PABA.
Sullamid hấp thu nhanh qua ông tiêu hóa, hầu như hoàn toàn (trừ với sulfaguanidin,
phtalazol). Khi uống đạt nồng độ điều trị ở các mô (phổi, xương), các dịch (dịch tiết phế
quản, nưác bọt, sữa mẹ, dịch màng phổi, hoạt dịch, dịch màng bụng, thủy dịch), vào được
não tủy, vào màng não viêm. Qua được rau thai.
Sullamid thải chủ yếu qua thận: Do thuôc rát ít tan trong nước tiểu acid nên tạo
tinh thể sắc cạnh gây dộc vì kích ứng thận, có khi vô niệu. Muôn thanh toán tinh thể
này ở thận, cần uông sullamid với một lượng nhiều dung dịch natri bicacbọnat 0,5% để
kiềm hóa nước tiếu (mỗi ngày uô’ng rải rác 0,5 lít).
Klii suy thận, sulfamid sẽ chậm thải, tích lũy và tăng độc.
Klii suy gan, sultamid cũng sẽ chậm chuyển hóa và chậm thải.
3. Phân loại.
Chia ra 6 loại:
- Sulíamid thải nhanh: Sulfadiazin, sulfathiazol, sulfafurazol
- Sulíamid thải hơi chậm: Sulfamethoxazol
- Sullamid thải chậm: Sulíamethoxin, sulfamethoxypyridazin (SMP)
- Sulíamid thải chậm: Sulladoxin
- Sullamid ít hâp thu qua ôhg tiêu hóa: Sulíaganidin, phtalylsulfathiazol (phtalazol)
- Sulỉamid dùng ngoài da: Sulfanilamid
Ngoài ra còn có những sulíamid không có tác dụng kháng khuẩn như:
- Sulíamid giảm đường huyết.
- Sulíamid lợi tiếu
83