Page 132 - Dinh Dưỡng Dự Phòng Các Bệnh Mạn Tính

Dinh dưdng dự phòng các bệnh mạn tính

+ Các acid béo chưa no có nhiều mạch kép giữ vai trò
quan trọng trong chuyển hóa lipid.
Các acid béo chưa no có một nôl kép (MUFẠ, C l8;l) có
nhiều ở dầu oliu có tác dụng làm giảm LDL -cholesterol
so với các acid béo no và không làm giảm HDL -
cholesterol (ngưỢc với glucid). Đó là lý do mà một sô" tác
giả thiên về sử dụng các châ't béo MUFA để làm giảm
cholesterol toàn phần và LDL hơn là carbohydrat. Vấn
đề này đang tiếp tục đưỢc nghiên cứu thêm.
Các acid béo chưa no có nhiều nối kép (PUFA) thiết yếu
đốì với cơ thể người là acid linoleic (18:2, co - 6) và
linolenic (18 : 3, co - 3). Acid linoleic là tiền chất của
acid arachidonic, còn acid a-linolenic là tiền chất của
acid eicosapentaenoic (EPA, 20 ; 5, co - 3) và acid
docosahexaenoic (DHA, 22 : 6, co - 3). Một cách tổng
quát, các sản phẩm chuyển hóa của các acid béo thiết
yếu là các eicosanoid bao gồm các prostaglandin, các
tromboxan và các leukotrien. Các acid béo chưa no với
20 carbon (arachidonic acid: AA và eicosapentaenoic:
EPA) có vai trò trong chuyển hóa prostaglandin và quá
trình tạo huyết khối. Các acid béo chưa no có nhiều nối
kép nhóm co - 6 có tác dụng giảm cholesterol huyết
thanh, giảm LDL -cholesterol là các yếu tô" nguy cơ của
bệnh mạch vành. Tuy nhiên, khi khẩu phần nghèo các
chất chông oxy hóa thì khẩu phần giàu các acid béo
chưa no có nhiều nô"i kép nhóm co - 6 lại có tiềm năng
tăng nguy cơ bệnh mạch vành và một sô" ung thư. Tính
nhạy của acid béo nhóm này với oxy hóa đặc biệt khi
khẩu phần thiếu các yếu tô" bảo vệ có vai trò quan
trọng. Vì vậy, khẩu phần có nhiều acid béo chưa no
nhóm co - 6 cần giàu các chất chông oxy hóa (64).

130