Page 494 - Dinh Dưỡng Cận Đại

1. Cơ sở khoa học và sự thích ứng chuyển hoá chãt trong cơ thể khi nhịn ăn.

Nhịn ăn là một liệu pháp có tác động sinh lý chuyển hoá bình thường của cơ thể
tự điều chỉnh và thích nghi nhằm đáp ứng các hoạt động chuyển hoá tối thiểu về
tiêu hao năng lượng của cơ thể (Bảng 10.1) (2) và đào thải các chất cặn bã độc hại
tích luỹ trong các tế bào mô tổ chức, và tăng sức đề kháng chống lại bệnh tật. Đã có
nhiều bệnh nhân sau khi nhịn ăn gần hai tuần chất lượng máu đã được đổi mới,
hồng cầu tăng từ 1.500.000 lên trên 3 triệu, sắc tố’ máu tăng từ 50 lên 80% và bạch
cầu từ 37.000 giảm xuông dưối 14.000-15.000 (3). Trong thời gian nhịn ăn: sau khi
sử dụng hết các chất dự trữ trong gan, cơ thể bắt đầu sử dụng tiêu hoá các mô để tự
nuôi dưỡng, bắt đầu là những tổ chức mô không quan trọng, tiếp theo là một phần
các mô quan trổng như cơ bắp và sử dụng hết sức tiết kiệm để vẫn bảo đảm cung
câ’p một cách dè sẻn các chất dinh dưỡng cần thiết như protein, lipid, glucid,
vitamin và chất khoáng cho các cơ quan trọng yếu của cơ thể là não và tim, nhằm
duy trì và đáp ứng đưỢc yêu cầu đòi hỏi tối thiểu về điều hoà thần kinh, miễn dịch.

Bảng 10.1. Tiêu hao năng lượng trong chuyển hoá các tổ chức cơ thể

TT Tên tổ chức bộ phận cơ Trọng lượng Khả năng chuyên hoá
thể
Kg % trọng Kcalo/ngày % nhiệt
lượng cơ thể lượng cơ
the

1 Thận 0,3 (0,5) 440 (8)

2 Óc 1,4 (2 ,0) 240 (2 0)

3 Gan 1,8 (2 ,6) 200 (2 1 )

4 Tim 0,3 (0,5) 440 (9)

5 Cơ bắp 28,0 (40,0) 13 (2 2 )

6 Mô dưới da 15,0 (21,4) 4 (4)

7 Bộ phận khác (da, ruột, 23,2 (33.0) 1 2 (16)
xương v.v...)

8 Tổng cộng 70,0 (1 0 0 ) (1 0 0 )

Trong quá trình nhịn ăn, cơ thể luôn kiểm soát giữ được sự vẹn toàn của các tổ
chức mô quan trọng, đồng thòi sẽ loại được nhanh các tổ chức mô phát triển không
bình thường như viêm, khôi u, ung nhọt... không cần thiết cho sự phát triển hoạt
động của cơ thể. Nồng độ glucose trong máu giảm có thể dẫn tới sự giảm insulin
huyết và chứng đa xêtôn (ketosis) (4.5). Trong 7-10 ngày đầu nhịn ăn, lượng Na cơ
thể có thể giảm 10-12 g/ngày và thải trừ chủ yếu qua đường nưốc tiểu (6-7). Tổng
năng lượng tiêu hao cơ bản giảm Ị5% sau 2 tuần nhịn ăn (8) và 25-35% dưối mức

486