Page 472 - Dinh Dưỡng Cận Đại

+ Độc tô' cá nóc bình thường tồn tại ỏ dạng tiền độc tô' (Tetrodomin) không độc.
Nêu làm dập, va đập hoặc để ươn, châ't Tetrodomin sẽ biến ngay thành Tetro-
dotoxin gây độc.

+ Phân bô' của độc tố: độc tô' có ở gan, thận, ruột, tủy, cơ quan sinh sản (buồng
trứng, túi tinh) mắt, mang, máu, da. Độc tô' tăng lên trong mùa đẻ trứng (từ tháng
3 đến tháng 7). Trong thịt cá không có độc tô' nhưng ngư dân khi đánh bắt thường
đập chết ngay hoặc làm va đập mạnh, hoặc để ươn... Làm cho trứng và ruột cá, các
phủ tạng bị dập hoặc khi làm thịt cá không loại bỏ hết phủ tạng, da, đầu, máu, làm
cho chất độc ngấm vào thịt cá, do đó thịt cá có chất độc.

Độc tính: độc tô' cá nóc có sức bển vững rất cao: trong dung dịch axit chlohydric
0,2-0,5% trong 8 giờ mới bị phân huỷ. Nếu đun sôi 100“C thì mất 6 giò mói giảm
được nửa độc tính, ở 200“C mất 10 phút độc tô' mới bị khử hoàn toàn. Như vậy, nếu
chỉ đun nấu thông thường thì vẫn có thể bị ngộ độc do độc tô' chưa bị phá huỷ hết.
Liều gây ngộ độc: l-4mg. Chỉ cần ăn lOg thịt cá nóc có chất độc đã gây nên ngộ độc.
Theo thông báo của PDA (Mỹ), nhiều trường hợp chỉ ăn một miếng cá Pugu, chỉ sau
10-15 phút đã bị ngộ độc. Một sô' chuyên gia quân sự nước ngoài đã nghiên cứu sử
dụng Tetrodotoxin làm chất độc quân sự, vì độc tô' này có độc tính rất cao. LD50 của
Tetrodotoxin đối vối chuột nhắt trắng qua đường uô'ng là 8-lOmcg/kg thể trọng.

Tình hình ngộ độc do cá nóc ỏ Việt Nam

Năm Sò' vụ Sô' mắc Sô' chết Sô' tỉnh
ngộ độc

1999 19 89 14 6

2000 17 82 21 13

2001 (Quý I) 6 26 6 5

Cộng 33 197 41

Đặc điểm mắc và chết do ngộ độc cá nóc

Loại cá nóc Sô' vụ Mắc (người) Mắc/vụ Chết (người) Chê't/vụ

Cá nóc tươi 23 151 6,56 32 1,39

Cá nóc khô 10 46 4,60 9 0,90

Chung 33 197 5,96 41 1.24

464