Page 14 - Dinh Dưỡng Cận Đại

sự tổng hỢp một sô" chất dẫn truyền thần kinh (neuro transmitters) trong đó các
acid amin thơm là tiền chất (precursors) và ở trường hỢp này tetrahydrobiopterin
là acid amin cần thiết đối với các đôi tượng bệnh nhân trên.

4. Điểu hoà và bổ sung chất dinh dưỡng cần thiết

Trong bảo đảm nhu cầu dinh dưỡng cho cơ thể, cần luôn theo dõi để điều hoà
bổ sung các chất dinh dưõng kịp thời trong một sô" trường hỢp sau:

— Sự có m ặt của thành phần dinh dưởng này là tiền đề tạo các chất dinh
dưỡng cần thiết khác, hoặc tác động có hiệu quả tới sự hâ"p thu và chuyển
hoá các chất dinh dưõng khác.
— Lập lại sự cân bằng khi có tỷ lệ không cân đốì vối một sô" thành phần dinh
dưỡng có liên quan.
— Do khuyết tậ t hoặc rô"i loạn di truyền (genetic defects)

— Do dùng thuốc phòng, điều trị, đã gây rô"i loạn sự chuyển hoá hấp thu các
chất dinh dưỡng.
Trong cơ thể động vật và người lớn, nếu bổ sung thêm lượng tyrosin và cystin
có thể giảm nhu cầu sử dụng phenylalanin và metionin. Gia cầm không tổng hỢp
đưỢc arginin và nếu được bổ sung thêm creatin sẽ giảm nhu cầu sử dụng arginin.
Tryptophan là tiền chất (precursor) của niacin. Với cơ thể người lớn sử dụng 60
mg tryptophan/ngày từ khẩu phần ăn, tương đương với 1 mg niacin. Beta caroten
và carotenoid là tiền chất của vitamin A được xác định giá trị tương đương như
sau khi hấp thu vào trong cơ thể. 1 mcg retinol tương đương (RE) bằng 1 mcg
retinol hoặc 6 mcg beta caroten, hoặc 12 mcg carotenoid.
M ặt khác tỷ lệ không cân đối giữa một sô" chất dinh dưõng sẽ ảnh hưởng đến
nhu cầu các chất dinh dưỡng khác. Thí dụ: khẩu phần ăn có lượng thoả mãn
niacin, nhưng lượng tryptophan thấp do tỷ lệ acid amin không cân đối, sẽ làm
tăng nhu cầu sử dụng tryptophan và ức chê" sự phát triển cơ thể, gây rô"i loạn dẫn
truyền thần kinh tại não (alterations in brain neurotransm itters) (12). Khảo sát
khẩu phần ăn của gia súc khi thử nghiệm trên cừu và lợn có lượng mangan cao sẽ
tăng nhu cầu sử dụng sắt để phòng thiếu máu, và ngược lại nếu thừa sắt sẽ giảm
sự hấp thu mangan. Trong khẩu phần khi xuất hiện acid phytic sẽ liên kết vói
kẽm, ức chê" sự hấp thu kẽm và tăng nhu cầu sử dụng kẽm cả trên cơ thể động vật
và người.
Có khá nhiều loại thuốc phòng và điều trị bệnh đã làm tăng nhu cầu một sô"
chất dinh dưỡng. Thuốc có thể gây kém hấp thu các chất dinh dưỡng và tác động
như một chất đối kháng vitamin (vitamin antagonist) hoặc gây rô"i loạn sự hấp
thu chất khoáng.

5. Tác động tới sức khoẻ bển vững

Ngay từ đầu những năm 1900 các chất dinh dưỡng cần thiết trong thực phẩm
đã được khẳng định giá trị cần thiết trong các hoạt động chuyển hoá hình thành
và phát triển cơ thể. Nếu thiếu một thành phần nào đó sẽ dẫn đến nhiễm bệnh,

14